Portal GN (11.04.2024) przedstawia artykuł Marka Jurka, który analizuje politykę Emmanuela Macrona w kontekście geopolitycznym, zestawiając retorykę z pragmatyzmem. Autor odnosi się do wypowiedzi Macrona o możliwości wysłania wojsk na Ukrainę oraz do jego kontaktów z Rosją, interpretując te działania jako test idealizmu i próbę wzmocnienia roli Francji w Europie Środkowej.
Analiza krytyczna tego artykułu z perspektywy wiary katolickiej wyznawanej integralnie ujawnia szereg problematycznych założeń i pominięć. Przede wszystkim, artykuł koncentruje się na analizie politycznej, pomijając aspekty moralne i duchowe, które są kluczowe dla oceny działań państw i ich przywódców.
Autor artykułu pisze:
Francuzi zawsze umieli łączyć pompatyczną retorykę z politycznym pragmatyzmem. Dlatego ich politykę, jak mówią komentatorzy piłkarscy, trzeba „umieć czytać”.
Z perspektywy katolickiej, polityka nie może być sprowadzana jedynie do pragmatyzmu i retoryki. Powinna być oparta na zasadach moralnych, wynikających z prawa naturalnego i Objawienia Bożego. Jak naucza Kościół, celem władzy jest służba dobru wspólnemu, a nie realizacja partykularnych interesów. Pius XI w encyklice *Quadragesimo Anno* przypomina o konieczności kierowania się zasadami sprawiedliwości i miłości społecznej w życiu gospodarczym i politycznym.
Artykuł wspomina o zaskakującej deklaracji Macrona dotyczącej możliwości wysłania wojsk na Ukrainę:
Pod koniec lutego prezydent Macron zaskoczył świat oświadczeniem, że trzeba brać pod uwagę wysłanie wojsk zachodnioeuropejskich państw na Ukrainę, bo w interesie Europy należy zrobić wszystko, by Rosja nie wygrała wojny.
Z perspektywy katolickiej, interwencja zbrojna jest dopuszczalna jedynie w ostateczności, gdy wyczerpane zostaną wszelkie inne środki, i pod warunkiem spełnienia ściśle określonych kryteriów, takich jak sprawiedliwa przyczyna, słuszna intencja i proporcjonalność środków. Katechizm Rzymski naucza, że wojna sprawiedliwa musi być prowadzona w obronie pokoju i sprawiedliwości, a nie w celu zaspokojenia ambicji politycznych czy gospodarczych. Pius XII w swoich licznych przemówieniach przestrzegał przed lekkomyślnym użyciem siły i wzywał do poszukiwania pokojowych rozwiązań konfliktów.
Autor analizuje działania Macrona jako „pragmatyczny test idealizmu”, porównując go do działań Castlereagha i Piłsudskiego.
W istocie był to nie akt romantyzmu, ale pragmatyczny test idealizmu. Można go porównać do „polskich” projektów premiera Castlereagha na kongresie wiedeńskim albo do propozycji wojny prewencyjnej marszałka Piłsudskiego po dojściu Hitlera do władzy.
Takie podejście jest nie do przyjęcia z punktu widzenia katolickiego. Polityka nie może być redukowana do cynicznej gry interesów, w której idealizm jest jedynie narzędziem do osiągania celów pragmatycznych. Jak naucza św. Augustyn w *Państwie Bożym*, prawdziwa polityka musi być zakorzeniona w miłości do Boga i bliźniego, a jej celem jest budowanie Królestwa Bożego na ziemi.
Artykuł wspomina o wznowieniu kontaktów Francji z Rosją:
Macron zaproponował bezpośrednie włączenie się Zachodu do wojny po stronie Ukrainy, a skoro propozycja ta została uznana za wręcz szaloną nawet przez najbardziej proukraińskie państwa (USA, Wielką Brytanię i Polskę), wznowił kontakty z Rosją, na razie na poziomie ministrów obrony.
Z perspektywy katolickiej, dialog z państwami, które promują ideologie sprzeczne z wiarą i moralnością katolicką, jest dopuszczalny jedynie w celu nawracania ich na drogę prawdy i sprawiedliwości. Pius XI w encyklice *Divini Redemptoris* potępił komunizm jako system z gruntu zły i wzywał do walki z nim wszelkimi dostępnymi środkami. Kontakty z Rosją, która kontynuuje tradycje ateistycznego komunizmu, powinny być podejmowane jedynie w celu obrony wiary i moralności katolickiej.
Artykuł odnosi się do gaullistowskiej tradycji „francuskiej obecności” w polityce międzynarodowej:
Jednym z kanonów polityki generała de Gaulle’a była „francuska obecność”, aktywna rola Francji w rozstrzyganiu wszystkich istotnych kwestii międzynarodowych.
Z perspektywy katolickiej, każde państwo ma prawo do obrony swoich interesów i promowania swojej kultury, ale nie kosztem innych narodów i w zgodzie z prawem naturalnym i Bożym. Leon XIII w encyklice *Rerum Novarum* podkreślał, że państwo ma obowiązek chronić prawa wszystkich obywateli, zwłaszcza najsłabszych i najbardziej potrzebujących.
Artykuł konkluduje, że wartość polityczną gestów należy ciągle sprawdzać:
Gesty to czy polityka? Jedno jest pewne: gestami można się cieszyć, ale ich wartość polityczną trzeba ciągle sprawdzać.
Z perspektywy katolickiej, polityka powinna być oceniana nie tylko pod kątem jej skuteczności, ale przede wszystkim pod kątem jej zgodności z zasadami moralnymi i duchowymi. Jak naucza św. Tomasz z Akwinu w *Sumie Teologicznej*, prawo ludzkie, które jest sprzeczne z prawem naturalnym i Bożym, nie jest prawem, lecz aktem przemocy.
Podsumowując, artykuł Marka Jurka, analizując politykę Macrona z perspektywy geopolitycznej, pomija kluczowe aspekty moralne i duchowe, które są niezbędne do oceny działań państw i ich przywódców. Z perspektywy wiary katolickiej wyznawanej integralnie, polityka nie może być sprowadzana jedynie do pragmatyzmu i retoryki, lecz musi być oparta na zasadach moralnych, wynikających z prawa naturalnego i Objawienia Bożego. Działania polityczne powinny być oceniane nie tylko pod kątem ich skuteczności, ale przede wszystkim pod kątem ich zgodności z zasadami moralnymi i duchowymi.
Za artykułem: Macron: gesty i polityka
Data artykułu: 10.04.2024
