Hagia Sophia, perła chrześcijańskiej architektury, doczekała się kolejnego etapu renowacji, o czym informuje agencja AP (PAP, 14.04.2025). Prace mają na celu wzmocnienie centralnej kopuły i półkopuł tej monumentalnej budowli w Stambule, aby lepiej zabezpieczyć ją przed skutkami potencjalnych trzęsień ziemi. Inżynier Mehmet Selim Okten wskazuje, że działania mają charakter naukowy i konserwatorski, a sama renowacja ma być przeprowadzona transparentnie. Artykuł przywołuje bogatą historię Hagii Sophii: od konsekracji w roku 537 jako bazyliki Mądrości Bożej, przez upadek chrześcijańskiego Konstantynopola i przekształcenie świątyni w meczet po 1453 r., następnie zmianę funkcji na muzeum po I wojnie światowej i jej powrót do roli meczetu decyzją władz Turcji w 2020 r. Tekst skupia się niemal wyłącznie na kwestiach technicznych i historycznych, pomijając fundamentalny wymiar duchowy oraz problem profanacji najświętszego miejsca chrześcijaństwa Wschodu. To nie tylko uproszczenie — to także zafałszowanie rzeczywistości.

Redukcja chrześcijańskiego dziedzictwa do „zabytku”

Artykuł zredukował sakralną tożsamość Hagii Sophii do roli kulturowego zabytku, skupiając się głównie na kwestiach konserwatorskich. Stwierdzenie, iż „rozpoczął się kolejny etap renowacji jednej z najbardziej znanych budowli Stambułu”, pokazuje całkowite oderwanie od prawdziwego sensu tej świątyni jako domu Boga (domus Dei) i arcydzieła wyznania katolickiego, powstałego jeszcze przed schizmą wschodnią.

Brak choćby wzmianki o jej pierwotnym przeznaczeniu czy o profanacji po 1453 r., kiedy to prawdziwy Kościół został brutalnie wypędzony przez islamskich zdobywców, jest znamienny dla postawy modernistycznej oraz laickiej redukcji rzeczywistości duchowej do warstwy wyłącznie materialno-historycznej. Takie podejście sprzeciwia się nauce Kościoła katolickiego wyznawanej integralnie (sensus stricte). Papież Pius XI przypominał, że „najwyższym celem wszelkiej sztuki sakralnej jest oddanie chwały Bogu i umacnianie wiary” (encyklika „Divini Cultus”), czego zupełnie brakuje w analizowanym tekście.

Pominięcie problemu profanacji i usankcjonowania islamizacji

Fakt przemiany świątyni – raz jeszcze – w miejsce islamskiego kultu już w XXI wieku został opisany bez cienia krytyki czy nawet refleksji nad rażącym naruszeniem prawa Bożego. Cytowany tekst mówi jedynie: „W 2020 r. na mocy decyzji władz, zabytek znów został przekształcony w meczet.” Ta beznamiętna relacja ignoruje realny dramat: publiczną obrazę Chrystusa Króla poprzez zamianę konsekrowanej bazyliki w miejsce fałszywego kultu.

Tradycyjna teologia jasno naucza: „Niechaj żaden dom Boży nie będzie oddany pod panowanie niewiernych ani zbezczeszczony przez obrzędy niekatolickie” (kanony Synodu Laterańskiego IV). Zgoda świeckiego państwa i współczesnych struktur tzw. „kościoła posoborowego” na tego typu akty stanowi de facto apostazję wobec społecznego panowania Chrystusa (Regnavit a ligno Deus – Bóg króluje z krzyża). Brak jakiegokolwiek protestu ze strony świata Zachodu oraz środowisk mieniących się „katolickimi” demaskuje głęboki kryzys wiary oraz abdykację wobec walki o prawa Boga.

Kontekst historyczny a mentalność neomodernistyczna

W artykule pobrzmiewa typowo neomodernistyczne przekonanie o „neutralności historii”, gdzie dramat wypędzenia katolików z Hagii Sophii przedstawiony jest niemalże jako naturalny proces dziejowy – bez moralnej oceny czy choćby odniesienia do powszechnego obowiązku zwrotu dóbr świętych Kościołowi Katolickiemu.

Z perspektywy wiary katolickiej wyznawanej integralnie takie podejście jest karygodne. Papież Pius IX nauczał ex cathedra: „Nie wolno żadnemu człowiekowi ani narodowi zawłaszczać dóbr Kościoła dla innych celów niż prawdziwy kult Boży.” Ignorowanie tego faktu nie tylko fałszuje dzieje chrześcijaństwa, ale jest także akceptacją przemocy symbolicznej oraz relatywizacją grzechu publicznego.

Kult świeckiego „dziedzictwa”, milczenie o prawach Boga

Tekst podkreśla troskę o zabezpieczenie Hagii Sophii jako dziedzictwa UNESCO czy zabytku ludzkości. Jest to typowa narracja świata posoborowego oraz liberalnego humanizmu — prawa człowieka ponad prawa Boga; muzeum ważniejsze niż miejsce kultu Najwyższego; techniczne zabezpieczenia istotniejsze niż troska o przywrócenie należnej czci Bogu-Człowiekowi.

Tymczasem autentyczna teologia katolicka uczy jasno: Prawa Boga są absolutne i nadrzędne wobec praw człowieka. Sztuka sakralna nie jest bowiem własnością żadnego narodu ani ludzkości jako takiej — należy ona do Boga i Jego Kościoła: Bazylika Hagia Sophia była konsekrowana na wieczysty użytek Boży.

Spojrzenie statystyczne – liczby a sens transcendentalny

Artykuł przywołuje dane statystyczne dotyczące ofiar trzęsienia ziemi w Turcji (2023) – ponad 53 tysiące zabitych oraz tysiące zniszczonych budynków — co samo w sobie ukazuje ogrom tragedii ludzkiej. Jednak zestawienie tego jedynie ze stratami materialnymi pomija najważniejszy aspekt: utratę miejsca obecności Najświętszego Sakramentu (przynajmniej historycznie), co stanowi stratę nieskończenie większą niż jakiekolwiek dobra ziemskie.

Porównując ilościowe dane dotyczące liczby ofiar katastrof naturalnych czy szkód materialnych należy pamiętać o jakościowym wymiarze utraty duchowej: profanacja miejsca świętego prowadzi bowiem do realnych strat wiecznych (aeternas animarum iacturas – wieczne straty dusz). Tego aspektu artykuł zupełnie nie dostrzega.

Prawdziwe rozwiązanie: restytucja sakralna zamiast powierzchownych napraw

Z perspektywy sedewakantystycznej wszelkie działania zmierzające do ochrony samej struktury budynku — bez jednoczesnego domagania się restytucji bazyliki Kościołowi katolickiemu — są działaniami pustymi; służbą bożkom laicyzmu lub islamizacji Europy pod płaszczykiem szacunku dla „dziedzictwa”.

Przykład Hagii Sophii dowodzi upadku autentycznej walki o panowanie Chrystusa nad światem społecznym (Quas Primas Piusa XI), bo dziś już nawet głosu protestu nie słychać ze strony ludzi mieniących się pasterzami — zarówno lokalnych władz kościelnych posoborowych („patriarchat konstantynopolitański”), jak i światowych struktur tzw. „kościoła”. To milczenie dowodzi faktycznej kapitulacji wobec ducha świata oraz uznania przewagi porządku doczesnego nad Bożym.

W kontekście integralnej wiary katolickiej to nie trzęsienia ziemi są największym zagrożeniem dla Hagii Sophii; to duchowa katastrofa apostazji, modernizmu oraz synkretyzmu religijnego doprowadziła do jej obecnego stanu upadku.
Sursum corda! (W górę serca!)