Współczesna reinterpretacja psalmu a tradycyjna teologia wolności

Portal Gość Niedzielny (16 kwietnia 2025) przedstawia komentarz ks. Wojciecha Węgrzyniaka do fragmentów Psalmu 34, skupiając się na psychologicznym stanie człowieka oraz rzekomej „kompleksowej” Bożej pomocy, wyrażanej przez subiektywne doświadczenie modlitwy. Podstawowym przesłaniem tekstu jest przekonanie, że niezależnie od głębokości kryzysu duchowego czy psychicznego, wystarczy zwrócić się do Boga w modlitwie – nawet bez wielości słów – by doznać wyzwolenia i odzyskać wewnętrzną równowagę.

Błędne rozumienie istoty modlitwy i wolności chrześcijańskiej

Już pierwsze akapity ukazują skrajnie antropocentryczne podejście, podmieniające nadprzyrodzony sens łaski na rzecz doczesnej poprawy samopoczucia: „ważne jest to, żebyśmy umieli docenić wartość modlitwy, bo z nią przychodzi wolność”. Tymczasem według autentycznej nauki Kościoła Katolickiego (por. Katechizm Piusa X; św. Alfons Liguori), wolność prawdziwa polega na uwolnieniu od grzechu przez łaskę Chrystusa oraz podporządkowaniu własnej woli Bożemu porządkowi, nie zaś jedynie psychicznym przeżyciu ulgi czy doraźnym pocieszeniu pośród ucisków.

W tekście konsekwentnie zaniedbuje się fundamentalną prawdę o konieczności żalu za grzechy jako warunku wysłuchania prośby przez Boga (sine contritione nihil fit remissum – bez skruchy nic nie zostaje odpuszczone). Pojawia się tu niebezpieczna sugestia uniwersalizmu zbawczego: każdy może liczyć na natychmiastową interwencję Boga bez względu na stan duszy i relację z łaską uświęcającą.

Niewłaściwa interpretacja pojęcia „skruszonego serca” i jego skutków

Autor dokonuje rażącego uproszczenia biblijnego znaczenia skruszenia serca, sprowadzając je do „rozbitego psychicznie”, pozbawionego energii życiowej człowieka. Takie tłumaczenie ignoruje tradycję patrologiczną oraz magisterium przedsoborowe (np. św. Augustyn: Cordis contritio et humilitas Deus non despicit – Bóg nie gardzi skruszonym i pokornym sercem) wskazujące jasno: chodzi o żal za obrazę Boskiego Majestatu poprzez grzech, a nie tylko doświadczenie życiowego kryzysu.

Podkreślając dramatyzm stanu „roztrzaskanego wewnętrznie”, autor mija się ze specyfiką życia duchowego opisowaną przez Ojców Kościoła: prawdziwe skruszenie prowadzi ku pokucie sakramentalnej i naprawie stosunków z Bogiem – jest aktem rozumu wspartym łaską, a nie emocjonalnym upadkiem psychicznym.

Spostrzeżenie błędnych przesunięć akcentów doktrynalnych

Cały artykuł opiera się de facto na modernistycznym przekonaniu o autonomii ludzkiej psychiki wobec działania łaski (sensus stricte autonomista in psychanalitica interpretatione Scripturae – dosłownie: zapatrywanie autonomistyczne w psychoanalitycznej interpretacji Pisma Świętego). Takie podejście zostało jednoznacznie potępione już przez św. Piusa X („Pascendi Dominici Gregis”), gdzie wskazuje on zgubność redukowania religii do wewnętrznych przeżyć jednostki oderwanej od obiektywnego porządku moralnego oraz Sakramentów jako skutecznych znaków łaski.

Tekst posługuje się również językiem współczesnej psychologii („pozbawiony racjonalnego myślenia”, „totalnie bez energii życiowej”), podczas gdy Tradycja katolicka ostrzega przed substytucją kategorii nadprzyrodzonej cnoty nadziei zwykłą terapią pocieszenia emocjonalnego.

To twierdzenie jawnie neguje konieczny udział człowieka w dziele własnego uświęcenia poprzez ascetyzm codzienny (porównaj: Regula św. Benedykta), walkę z wadami oraz sakramentalną spowiedź pokutną; czyni z Boga narzędzie doraźnej poprawy nastroju zamiast Króla Wszechświata wymagającego pełni posłuszeństwa Jego Prawom (Psalmi 118: „Beati immaculati in via qui ambulant in lege Domini” – Błogosławieni nieskalani postępujący według prawa Pańskiego).

Zatarcie granicy między łaską uczynkową a emocjonalnością ludzką

W końcowych partiach tekst otwarcie utożsamia efektowność modlitwy z jej prostotą lub częstotliwością:
„W modlitwie nie ma znaczenia wielość słów (…), ważne jest to, żebyśmy umieli docenić wartość modlitwy”.
Ten slogan powtarza pewien element Pisma Świętego („Nie bądźcie gadatliwi jak poganie…”) ale całkowicie pomija wymóg intencji zgodnej z duchem Kościoła i czystego serca otrzymanego uprzednio przez sakrament pojednania dla tych będących w stanie ciężkiego grzechu.
Mistycy rzymskokatoliccy przestrzegali zawsze przed pustosłowiem lub mechanicznym powtarzaniem aktów pobożnych bez właściwego nastawienia duszy.
Jednakże obecna tu idea wartości samego podjęcia aktu modlitewnego jako gwaranta natychmiastowego dobrostanu kładzie nacisk fałszywy:
Bóg wysłuchuje tych którzy są Mu wierni („exaudiet Dominus preces eorum qui timent eum” — Psalm 144).

Zamilczane tematy kluczowe dla integralności wiary katolickiej sprzed 1958 roku:

• Nigdy nie wspomina się o potrzebie uczestniczenia w liturgicznym kulcie Mszy Świętej ani korzystania regularnego ze środków zbawczych ustanowionych przez Chrystusa.
• Pominięto zupełnie społeczny wymiar panowania Chrystusa Króla — całość treści została ograniczona do prywatno-psychologicznych doświadczeń jednostki.
• Skrucha została zdegradowana do stanu depresji lub wyczerpania nerwowego zamiast być świadomym aktem wynagradzającym sprawiedliwości Bożej za popełnione winy.
• Zabrakło nawet najmniejszej wzmianki o pokorze wobec dogmatycznych prawd Objawienia — wszystko sprowadza się wyłącznie do subiektywizmu.
• Pojęcia grzechu ciężkiego czy potrzeby ekspiacji praktycznie tutaj nie istnieją — ewidentny wpływ mentalności posoborowej oddziałującej także poza oficjalnymi strukturami „Kościoła”.
• Brak odniesień do Magisterium przedsoborowego ukazuje systemowy charakter neomodernizmu przenikającego teologię popularną XXI wieku.

Tendencje modernistyczne widoczne w publikacji wydawnictwa Rafael oraz działalności ks. Węgrzyniaka

Zauważalne jest celowe unikanie terminologii walczącej przeciw błędowi nowoczesnemu; cały komentarz wpisuje się w nurt postkonfesyjny typowy dla środowisk promujących tzw. chrześcijaństwo bezdogmatyczne (co już potępili papież Grzegorz XVI oraz Pius IX). Psychologizacja życia religijnego prowadzi tu prosto ku laicyzacjom pierwiastka nadprzyrodzonego (naturalismus theologicus — naturalizm teologiczny zastępujący mistykę relacją terapeutyczną między człowiekiem a Bogiem pojmowanym jako dobrotliwy przyjaciel-psychoterapeuta zamiast Sędziego sprawiedliwego).

Wyciąganie pojedynczych fragmentów Psalmów poza kontekstem zarówno historycznej egzegezy patrystycznej jak też całości depozytu wiary ujawnia fatalną tendencję manipulowania Biblią celem uzasadnienia współczesnych mód duchowościowych pozbawionych rygoru ascetyczno-moralnego.

Zakończenie – pilna potrzeba powrotu do autentycznej ascezy katolickiej

Z perspektywy wiary katolickiej wyznawanej integralnie należy zdecydowanie odrzucić próbę propagowania wizji chrześcijaństwa skoncentrowanej wokół wygodnictwa duchowego czy taniego pocieszania ludzi dotkniętych problemami psychicznymi metodami quasi-religijnymi.
Prawda Ewangelii pozostaje jasna:


Tylko ten kto uznaje swój grzech i realną winę przed Najwyższym Sędzią — szuka przebaczenia u Jedynego Pośrednika Jezusa Chrystusa poprzez szczery akt pokuty poparty rzeczywistymi postanowieniami poprawy.
Każda inna droga prowadzi szerokim traktem ku pustej religijności czasów zamieszania posoborowego.
Biblijna recepta leży bowiem zawsze tam gdzie była przez wieki:
pokora/skrucha → sakrament pokuty → życie według przykazań → liturgia Mszy Świętej ofiarowanej Bogu Ojcu.
Wszystko inne to iluzja nowoczesnych pseudo-pasterzy oddających owce samouwielbieniu lub terapiom humanistycznym maskowanym cytatem biblijnym.

(Si quis aliter evangelizaverit vobis quam quod accepistis anathema sit – Gdyby ktoś głosił wam Ewangelię inną niż tę którą przyjęliście – niech będzie przeklęty.) Gal 1,9

Za artykułem: (biblia.wiara.pl) Biblijna recepta
Data artykułu: 16.04.2025

Podziel się tą wiadomością z innymi.