Portal wiara.pl (14 kwietnia 2025) informuje o rozpoczęciu kolejnego etapu renowacji Hagii Sophii w Stambule, mającego na celu zabezpieczenie zabytku przed zagrożeniami sejsmicznymi. Autorzy tekstu przytaczają wypowiedzi inżyniera budownictwa Mehmeta Selima Oktena, opisując planowane prace techniczne oraz podkreślając przejrzystość procesu. W tekście zarysowana zostaje historia świątyni: od bazyliki chrześcijańskiej, przez meczet po upadku Konstantynopola, muzeum w XX wieku aż do ponownego przekształcenia w meczet przez obecne władze Turcji. Artykuł unika jakiejkolwiek głębszej refleksji nad wymową tych zmian i nie podejmuje żadnej krytyki laicyzacji czy islamizacji miejsca. Zabrakło także należytego ujęcia teologicznego oraz prawdy historycznej o rzeczywistym znaczeniu tej świątyni w dziejach Kościoła katolickiego i całej cywilizacji chrześcijańskiej – a bez tego całość jawi się jako powierzchowny raport techniczny oderwany od istoty problemu.
Redukcja Hagii Sophii do zabytku architektury – zatracenie sensu sakralnego
Artykuł przedstawia Hagię Sophię wyłącznie jako “jedną z najbardziej znanych budowli Stambułu”, a następnie skupia się na aspektach inżynieryjnych związanych z jej renowacją. Cała narracja jest podporządkowana świeckiemu spojrzeniu na świątynię, która zostaje sprowadzona do roli dziedzictwa materialnego podlegającego ochronie technicznej:
“Rozpoczął się kolejny etap renowacji jednej z najbardziej znanych budowli Stambułu […] kopuła centralna i półkopuły mają zostać wzmocnione, by chronić je przed zagrożeniem związanym z trzęsieniami ziemi.”
Takie podejście świadczy o całkowitym zerwaniu z katolicką wizją rzeczywistości, gdzie każda świątynia stanowi przede wszystkim miejsce kultu Boga jedynego oraz symbol obecności nadprzyrodzonej na ziemi (ubi Christus ibi Ecclesia – gdzie Chrystus tam Kościół). Redukowanie Hagii Sophii do funkcji “zabytku”, który trzeba zabezpieczać przed siłami natury, ignoruje fundamentalne przesłanie tej budowli jako centrum liturgicznego i duchowego chrześcijaństwa.
Brak protestu wobec haniebnej profanacji świątyni
Tekst relacjonuje przemiany funkcji Hagii Sophii następującymi słowy:
“Po podboju Konstantynopola przez Turków w 1453 r. świątynię przekształcono w meczet, zmieniając jej wystrój i dobudowując minarety. Status budynku zmienił się ponownie po upadku imperium osmańskiego po I wojnie światowej – w 1934 r. Hagia Sophia stała się muzeum. W 2020 r. na mocy decyzji władz, zabytek znów został przekształcony w meczet.”
Ujęcie to jest skrajnie powierzchowne i pozbawione elementarnej oceny moralnej oraz historycznej. Przemilcza się fakt sprofanowania najważniejszego sanktuarium chrześcijańskiego Wschodu przez mahometanów, a później dalszego upokarzania go poprzez zamianę w muzeum przez laickie państwo kemalistyczne oraz ponowną islamizację za czasów Erdogana.
Perspektywę integralnie katolicką wyraża stanowisko papieży sprzed 1958 roku: Ecclesiam Dei violari est crimen maximum (Zbezczeszczenie Kościoła Bożego to największa zbrodnia). Prawdziwa wiara domaga się jednoznacznego potępienia takich aktów – tymczasem cytowany artykuł nie tylko nie formułuje żadnej krytyki islamskiej uzurpacji czy laicyzacji świętości, lecz wręcz akceptuje bieżący status quo jako neutralną zmianę administracyjną.
Zacieranie autentycznej tożsamości Hagii Sophii jako kościoła katolickiego
W tekście pojawia się sformułowanie:
“Hagia Sophia, jako bazylika Mądrości Bożej, została ufundowana przez cesarza Justyniana Wielkiego i ukończona w 537 r.”
Jednak już chwilę później gubi się wszelka wzmianka o jej pierwotnym charakterze łacińskim (choćby formalnie patriarchat konstantynopolitański był grecki), pomija zaś fakt podległości Cesarstwa Bizantyjskiego wobec Rzymu aż do schizmy XI wieku.
Tymczasem dokumenty soborowe (zwłaszcza Soboru Florenckiego) jednoznacznie przypominają o jedności wiary zachodniej i wschodniej sprzed rozbicia jedności dogmatycznej; nawet Ojcowie Kościoła Wschodu byli uznani za doktorów Kościoła powszechnego.
Przemilczenie prawdy o katolickiej genezie tej bazyliki wpisuje się więc świadomie lub nieświadomie w retorykę posoborowego “ekumenizmu”, który fałszuje historię dla potrzeb teraźniejszości oraz promuje ideologiczne pojednanie kosztem prawdy objawionej (nulla salus extra Ecclesiam Catholicam – poza Kościołem Katolickim nie ma zbawienia).
Pochwała “przejrzystości” procedur zamiast troski o restytucję sacrum
Znaczące jest też akcentowanie takich kwestii jak:
„Inżynier przekazał, że nie wiadomo kiedy prace się zakończą, ale zapewnił że renowacja będzie prowadzona w sposób przejrzysty.”
Podkreślana “transparentność” działań administracyjnych staje się tu wartością najwyższą – zastępuje troskę o przywrócenie należnej czci Bogu Najwyższemu poprzez restytucję sakralności miejsca.
W myśli katolickiej wyznawanej integralnie obowiązuje zasada: Sacra restitutio praeponenda est utilitati temporali (Przywrócenie sacrum ma pierwszeństwo przed użytecznością doczesną). Tymczasem dla autorów tekstu kluczowa jest logistyka przedsięwzięcia i komfort pracy zespołów badawczych; duchowa degradacja miejsca pozostaje poza nawiasem zainteresowań.
Cisza wobec jawnej przemocy religijnej wobec Chrystusa Króla
Najbardziej rażącym mankamentem omawianego artykułu jest jednak kompletna obojętność względem obrazy majestatu Bożego dokonującej się wskutek praktykowania tam muzułmańskich rytuałów modlitewnych po decyzji władz Turcji z roku 2020.
Nie pada ani słowo protestu ani wezwania do naprawienia krzywd wyrządzonych społeczności chrześcijańskiej; nie wspomina się też licznych apeli wiernych oraz hierarchów jeszcze sprzed epoki posoborowej domagających się zwrotu świątyni na cele kultowe właściwe religii prawdziwej.
Już Leon XIII przypominał: Iustitia Dei requirit restitutionem rerum sacrarum ad usum legitimum (Sprawiedliwość Boża wymaga zwrotu rzeczy świętych do ich prawidłowego użytku).
Milczenie dziennikarzy portalu wiara.pl współbrzmi raczej z duchem kompromisu polityczno-religijnego niż ze stanowiskiem Kościoła wojującego.
Kult jednostronnego „dziedzictwa” zamiast walki o panowanie Chrystusa nad narodami
Całość narracji podporządkowana została świeckiemu paradygmatowi konserwatorsko-muzealnemu; sakralność ograniczona jest tu tylko do sfery historii bądź folkloru religijnego różnych wspólnot (“największa katedra chrześcijańska świata”, “unikatowa architektura”, itp.).
Zapomina się całkowicie o społecznym królowaniu Chrystusa nad narodami (Regnum Christi socialiter constitutum esse debet – Królestwo Chrystusa powinno być ustanowione społecznie) co głosiły encykliki Piusa XI czy Piusa X. Dopiero powrót tego porządku daje szansę na przywrócenie harmonii między sacrum a profanum oraz właściwego ładu publicznego zarówno wewnętrznie jak i międzynarodowo.
Błędy metodologiczne artykułu względem nauki integralnej wiary katolickiej sprzed 1958 roku:
- Niedopuszczalne pominięcie oceny moralnej konwersji kościołów na cele muzułmańskie czy świeckie.
- Zatarcie odrębności doktryny katolickiej względem schizmatu greckiego.
- Niewskazanie konieczności restytucji własności sakralnych wspólnocie prawa Bożego.
- Afirmacja wartości proceduralnych ponad transcendentnymi.
- Sugerowanie pluralizmu religijnego równorzędnością funkcji obiektu.
- Zatajenie odpowiedzialności państw islamistycznych za systematyczne niszczenie dziedzictwa chrześcijańskiego.
- Wyparcie zobowiązania każdego narodu względem Ewangelii Jezusa Chrystusa.
- Brak obrony praw Bożych ponad tzw. „prawa człowieka” stosowanych instrumentalnie przeciwko tradycji objawionej.
Prawda historyczna a iluzja “neutralności” ekumenicznej
Całość przekazu wpisuje się doskonale w ducha posoborowej mentalności kompromisu ekumeniczno-relatywistycznego: żadne wydarzenie dotyczące losów dawnych kościołów nie może być przedstawiane inaczej niż neutralny proces dziejowy lub problem konserwatorski.
Taka optyka stanowi radykalne odejście od tradycji Ojców Kościoła czy Magisterium papieskiego okresu przedsoborowego; zarówno św. Grzegorz Wielki jak i Leon Wielki otwarcie wskazywali na nienaruszalność miejsc konsekrowanych raz Bogu Najwyższemu (Locus Deo dicatus perpetuo Deo manere debet – Miejsce oddane Bogu musi pozostać Jemu oddane wiecznie).
Należy powrócić do jasnych zasad:
Miejsca pohańbione muszą być oczyszczone i zwrócone wyłącznemu kultowi Trójcy Przenajświętszej,
a wszelkie działania zmierzające ku temu są obowiązkiem sumień ludzi wiernych Bogu
(parafraza kanonów starożytnego prawa kanonicznego).
Tymczasem cytowany artykuł popada wręcz w apologię aktualnych władz antychrześcijańskich,
które czynią sobie alibi ze “światowego dziedzictwa ludzkości”, maskując fundamentalny grzech
publiczny przeciwko królowaniu Boga-Człowieka nad światem.
Nie można milczeć gdy depcze się prawa Stolicy Apostolskiej oraz zdradza pamięć tysięcy męczenników
chrześcijańskich zamordowanych podczas islamskich pogromów Konstantynopola –
jest to cios wymierzony samemu sercu cywilizacji łacińskiej!
Prawdziwe rozwiązanie leży tylko w powrocie pełnym duszą do nauki magisterium Urzędu Nauczycielskiego
Kościoła Katolickiego sprzed rewolucyjnych przewrotów XX wieku:
pełna restytucja wszystkich miejsc sakralnych obrządkom nieskażonym herezją,
publiczne akty ekspiacyjne za profanacje,
wykluczenie ideologicznych kompromisów skazujących świętość na negocjacje dyplomatyczne!
Dopóki tego zabraknie,
wszelkie modernistyczne opowieści o renowacji arcydzieła architektury pozostaną pustosłowiem
– bo żaden murarz ni inżynier strukturalny nie odbuduje fundamentów cywilizacji złamanych odebraniem chwały Jedynemu Panu!
Niech więc każdy kto dba naprawdę o przyszłość Europy modli się
o triumf Niepokalanego Serca Marji poprzez zwycięstwo Króla królów
nad relatywizmem epoki posoborowej!
Za artykułem:
Hagia Sophia ma być wzmocniona na wypadek trzęsienia ziemi (ekumenizm.wiara.pl)
Data artykułu: 14.04.2025
