Portal wiara.pl relacjonuje wydanie albumu Adama Bujaka i Joanny Wieliczki-Szarkowej „Kraków. Kultura i naród”, który przedstawia Kraków jako miasto wielowiekowej tradycji, kultury i chrześcijańskich korzeni. Zwraca uwagę na rolę zabytków, historycznych postaci oraz znaczenie miasta jako serca narodu polskiego. Album ukazuje bogactwo dziedzictwa, od katedry wawelskiej po nowoczesność, podkreślając nierozerwalny związek Krakowa z historią Polski i jej tożsamością. Jednocześnie jednak tekst poprzestaje na powierzchownym afirmowaniu „chrześcijaństwa” bez wyraźnej artykulacji prawdziwego katolickiego sensu tych treści – co wymaga zdecydowanej krytyki.
Redukcja chrześcijaństwa do elementu kultury – błąd fundamentalny
W narracji albumu (i jego promocji) dominuje ton gloryfikujący przeszłość Krakowa jako miejsca „zakorzenionego w chrześcijaństwie”. Jednakże już pobieżna analiza wykazuje, iż owo chrześcijaństwo zostało tu sprowadzone do funkcji dekoracyjnej, historycznej czy etnicznej, a nie jako żywy fundament ładu społecznego – co jest stanowiskiem sprzecznym z integralną wiarą katolicką.
Znamienne jest powtarzanie frazy o „wartościach”, „tradycji” czy nawet „sercu narodu”, przy jednoczesnym unikaniu jasnego określenia nadrzędności wiary nad kulturą:
Słowo i obraz utrwalone (…) stanowią pełną emocji opowieść o mieście, które nieustannie się zmienia, a jednak wciąż trwa, zachowując swoje dziedzictwo zakorzenione w historii.
Nie wolno zapominać, że według nauczania papieży aż do Piusa XII „Chrystus Król winien panować nie tylko w duszach jednostek, ale także w społeczeństwach całych oraz ich instytucjach”. Ograniczanie katolicyzmu do pejzażu kulturowego lub patriotycznych wzruszeń to istotne wypaczenie: wszelka kultura prawdziwie polska była i może być tylko wtedy wielka, gdy służyła Chrystusowi Królowi – Christus vincit!
Kraków bez Chrystusa Króla? Iluzja „neutralnego dziedzictwa”
Album rzekomo celebruje „chrześcijańskie korzenie”, lecz robi to językiem świeckim (pozornie neutralnym światopoglądowo). Cytaty o historii Wawelu czy uniwersytetu nie wspominają już jasno o tym, że cała wielkość miasta wynikała ze ścisłego podporządkowania porządku publicznego religii katolickiej oraz prawa Bożego.
Autorzy przemilczają fakt oczywisty dla wszystkich pokoleń Polaków aż do rewolucji posoborowej: Polska była przez wieki przedmurzem katolicyzmu (Antemurale Christianitatis). Wszelkie próby redukcji tego statusu do banałów typu „bogactwo tradycji” są fałszerstwem historycznym oraz duchowym.
Mistyfikacja nowoczesności – pochwała kompromisu?
W recenzowanym tekście znalazły się akapity sugerujące pogodzenie elementów sakralnych z nowoczesnością:
Zwracamy uwagę na aspekty nowoczesności (…), która zawitała również i do królewskiego grodu.
To typowy przejaw mentalności posoborowej: zamiast walki o prymat Chrystusa nad społeczeństwami mamy sielankową wizję współistnienia sacrum i profanum; Kościół jawiący się jako muzealna rama dla pluralizmu ideologicznego.
Integralna teologia katolicka nauczała jednoznacznie: Prawa Boże stoją ponad każdą zmianą cywilizacyjną; żaden postęp techniczny czy obyczajowy nie uprawnia do neutralizacji obowiązków publicznych wobec Boga-Człowieka. Katolicki Kraków był możliwy wyłącznie dzięki temu podporządkowaniu – każda inna wizja to utopia.
Niewidzialność Kościoła walczącego – pominięcie rzeczywistości grzechu i odnowy duchowej
Narracja ogranicza się do podziwu dla świętych (zwłaszcza Jana Pawła II) oraz bohaterów narodowych związanych z miastem. Pomija się natomiast dramat rzeczywistego upadku życia religijnego po 1958 roku; nie wspomina się też ani słowem o konieczności powrotu Polski pod sztandar Chrystusa Króla poprzez odrzucenie modernizmu i sekularyzacji.
Tymczasem Kościół Święty zawsze był wspólnotą walczącą (Ecclesia militans) przeciw błędom świata tego wieku; zadaniem ludzi kultury było przypominanie społeczeństwu o grzechu pierworodnym i potrzebie łaski uświęcającej – niestety autorzy poprzestali na laurce dla minionej świetności.
Nieprawda antropocentryczna zamiast teocentrycznej perspektywy
Całość dzieła spaja retoryka dumy narodowej:
Kraków jawi się tu jako perła architektury, ale przede wszystkim jako serce narodu – wierne swoim wartościom…
Nigdzie natomiast nie pada fundamentalne stwierdzenie Ojców Soboru Trydenckiego ani papieża Leona XIII: Zadaniem państw i narodów jest oddawać publiczną chwałę Bogu Trójjedynemu przez Jezusa Chrystusa. Redukowanie tej prawdy do sentymentu bądź patriotyzmu prowadzi ku apostazji cywilizacyjnej („kultura bez Boga jest jak ciało bez duszy”).
Pominięcie realiów współczesnej apostazji Krakowa
Współczesny Kraków został przedstawiony niczym idylliczna kontynuacja dawnych czasów; przemilczano faktyczny upadek moralny miasta po reformach posoborowych (laicyzacja przestrzeni publicznych, zamiana kościołów w muzea lub centra ekumeniczne). Nie padło też żadne ostrzeżenie przed zgubnymi owocami synkretycznych praktyk antykościelnych szerzących się zwłaszcza pod egidą obecnych struktur posoborowych („archidiecezja krakowska”).
W świetle tradycyjnej nauki Kościoła takie milczenie równoznaczne jest ze zgodą na destrukcję porządku ustanowionego przez Stwórcę.
Zakończenie: Potrzeba integralnego powrotu do katolickiego Krakowa
Pomimo kunsztu edytorskiego album Adama Bujaka i Joanny Wieliczki-Szarkowej prezentuje jedynie ułudę ciągłości między dawnym a obecnym duchem miasta. Prawda zaś jest taka: żadne zdjęcia ani eseje o „kulturze narodowej” nie przywrócą Polsce wielkości dopóki naród nie uklęknie znów przed Panem Zastępów.
Jedynym ratunkiem pozostaje powrót do integralnej wiary katolickiej sprzed 1958 roku oraz uznanie społecznego panowania Jezusa Chrystusa nad Polską – inaczej nawet najpiękniejsze pomniki przeszłości będą tylko świadectwem naszej niewierności.
Za artykułem:
Kraków. Kultura i naród (kultura.wiara.pl)
Data artykułu: 13.06.2025
