Krótkie podsumowanie treści
Portal beszamel.se.pl prezentuje przepis na ogórki małosolne przygotowywane „na sucho” – bez użycia wody i słoika, z wykorzystaniem foliowego woreczka. Wskazuje dokładny skład, proces przygotowania oraz czas kiszenia (4 godziny w lodówce i 20 godzin w temperaturze pokojowej), sugerując prostotę i szybkość uzyskania gotowego produktu. Artykuł nie zawiera żadnych odniesień religijnych czy światopoglądowych.
Krytyczna analiza z perspektywy wiary katolickiej wyznawanej integralnie
Choć artykuł dotyczy spraw błahych, jakimi są przepisy kulinarne, sam wybór tematu i sposób jego prezentacji nie jest wolny od szerszego kontekstu duchowego oraz społecznego, szczególnie jeśli rozpatrzymy to w świetle tradycyjnej nauki Kościoła Katolickiego sprzed 1958 roku.
Codzienność a porządek nadprzyrodzony
Tradycja Kościoła nauczała zawsze o prymacie ładu nadprzyrodzonego nad doczesnym. Jak stwierdza św. Paweł: „Czy jecie, czy pijecie, czy cokolwiek innego czynicie — wszystko na chwałę Bożą czyńcie”. Z tej perspektywy nawet najprostsze czynności powinny być podporządkowane celowi wyższemu – zbawieniu duszy oraz oddaniu czci Bogu. Tymczasem opisana metoda sporządzania ogórków skupia się wyłącznie na aspekcie praktycznym i przyjemności konsumpcji („Wystarczy kilka godzin, aby cieszyć się doskonałymi ogórkami”) – pomijając całkowicie wymiar wdzięczności Stwórcy za dary ziemi oraz aspekt pracy jako współuczestnictwa w dziele stworzenia.
Nauczanie papieży takich jak Pius XII jednoznacznie podkreślało konieczność zachowania hierarchii wartości: rzeczy materialne mają służyć człowiekowi do osiągnięcia wiecznych celów; ich używanie winno być umiarkowane i nacechowane duchem wdzięczności wobec Boga. Brak choćby aluzji do tego porządku wskazuje na typową dla posoborowej mentalności sekularyzację sfery życia codziennego.
Społeczny wymiar pracy domowej według Tradycji
Pismo Święte mówi: „Kto nie chce pracować, niech też nie je”. Praca własnoręczna była zawsze ceniona przez Ojców Kościoła jako narzędzie uświęcenia codzienności.
Tymczasem przedstawiony tu sposób kiszenia ogórków idzie drogą uproszczeń technologicznych kosztem rzetelnej pracy — rezygnacja z tradycyjnego procesu fermentacji w drewnianej beczce lub ceramicznym naczyniu może być postrzegana jako przejaw pogoni za wygodą charakterystyczną dla ducha nowoczesnego świata oderwanego od dawnych cnót pokory i cierpliwości.
Eko-mentalność kontra prawdziwa odpowiedzialność
Zwraca uwagę zastosowanie plastikowego woreczka strunowego zamiast wielokrotnego naczynia kamionkowego czy szklanego słoika. Takie rozwiązanie wpisuje się we współczesną kulturę jednorazowości oraz wygody — co stoi w jawnej sprzeczności z zasadami gospodarowania dobrami ziemskimi głoszonymi przez Papieża Leona XIII („Rerum Novarum”) oraz poprzedników: każda rzecz powinna służyć wielu ludziom przez długi czas, a marnotrawstwo jest grzechem przeciwko porządkowi Bożemu ustanowionemu dla świata stworzonego.
Kwestia prawa ludzkiego vs prawa Boże – laicyzm kuchenny?
Mimo że artykuł wydaje się neutralny światopoglądowo, wpisuje się mimowolnie w nurt promowania tzw. praw użytkownika-konsumenta ponad obiektywne normy moralne wynikające z prawa naturalnego i Boskiego — czyli zasady proporcjonalności między potrzebami a rozsądnym korzystaniem z dóbr tego świata.
Ponadto brak wzmianki o pochodzeniu produktów (np. lokalni rolnicy) zdradza oderwanie od idei solidarności społecznej głęboko zakorzenionej w katolicyzmie integralnym – gdzie wspólnota wiejska była miejscem wzrostu cnót obywatelskich i rodzinnych poprzez wspólną troskę o uprawę roli.
Błędy metodologiczne względem Tradycji katolickiej:
- Sekularyzm przekazu: Całość narracji pozbawiona jest elementarnej refleksji religijnej lub etycznej obecnej dawniej nawet przy okazjach prozaicznych (błogosławienie pokarmów przed spożyciem).
- Kult jednostkowej wygody: Nowatorskie skracanie procesu fermentacji prowadzi do zaniku umiejętności przekazywanych przez pokolenia rodzin chrześcijańskich; tym samym osłabiając więzi międzypokoleniowe budowane wokół tradycji stołu domowego jako mikrokosmosu społeczeństwa chrześcijańskiego.
- Pochwała produktów przemysłowych: Utrwalanie zwyczajów korzystania ze sztucznych tworzyw zamiast materiałów trwałych kształtuje mentalność konsumpcyjną obcą duchowi ewangelicznego ubóstwa („Nie gromadźcie sobie skarbów na ziemi…”).
- Brak kontekstu świąteczno-liturgicznego: Nie przypomina się tutaj ani związku kuchni domowej ze świętami liturgicznymi (jak np. uroczystość Narodzenia Najświętszej Marji Panny), ani modlitwy podczas przygotowań potraw będącej istotną częścią dziedzictwa katolickiego domu polskiego sprzed rewolucji posoborowej.
Czego zabrakło? Co należy odzyskać?
- Dawniej każdy akt kuchenny był otoczony modlitwą dziękczynienia za plony ziemskie; dziś panuje duch samozadowolenia technicznego nieskierowanego ku Stwórcy wszystkiego co dobre.
- Zachowywano również dni postu zgodnie z dyscypliną kościelną – dziś publiczne przepisy kulinarne omijają milczeniem ten obowiązek sumienia chrześcijańskiego.
Zakończenie: Odbudowa ładu wewnętrznego poprzez powrót do Tradycji
Należy podkreślić raz jeszcze słowa Piusa X: „Wszystko odnowić w Chrystusie” oznacza także reformę drobnostek życia codziennego – by każda czynność była aktem kultu wobec Boga-Stworzyciela.
Zachowanie tradycyjnych metod konserwacji żywności jest jednym ze sposobów oporu wobec cywilizacji jednorazowości oraz sekularyzmowi narzuconemu przez media masowe.
Tylko życie przeniknięte łaską uczy właściwego korzystania z dóbr doczesnych tak by nie przeszkadzały one lecz sprzyjały zdobyciu wiecznej ojczyzny; czego przykład dają nam święci Kościoła wszystkich czasów.
Drobna sprawa jak przepis kuchenny odsłania więc głęboki kryzys ducha epoki posoborowej; lekarstwem pozostaje tylko całkowite przywrócenie ładu Chrystusowego zarówno indywidualnie jak społecznie.
Za artykułem: Kuchnia mojej mamy: Ogórki małosolne na sucho
Data artykułu: 22.06.2025
