Portal Tygodnik Powszechny (19 sierpnia 2025) przedstawia historię potomków polskich zesłańców w Donbasie zmuszonych do opuszczenia domów z powodu działań wojennych. Artykuł koncentruje się na losach Wiktora Batyckiego, prezesa lokalnej organizacji polonijnej, opisując wielowiekową historię deportacji powstańców listopadowych i styczniowego oraz współczesne realia przyfrontowych miejscowości jak Serhijiwka czy Hryszyne. Tekst dokumentuje proces asymilacji, zmianę nazwisk i obrządku religijnego pod carskim i sowieckim terrorem, współcześnie zaś – wojenną ewakuację materialnych śladów polskości. Cała narracja przemilcza jednak fundamentalną prawdę: że krzyż Chrystusowy stanowił jedyną ostoję dla prześladowanych katolików, których potomkowie dziś trwają w religijnym odstępstwie.
Religijna apostazja jako efekt historycznego terroru
Opisywana przez Batyckiego przymusowa zmiana obrządku z katolickiego na prawosławny („Trzeba było pojechać aż do Katerynosławia lub Bachmutu, żeby się przechrzcić. Przy chrzcie zmieniano im też imiona – Jan stawał się Iwanem, a Franciszek – Fedorem”) stanowi jawną ilustrację słów św. Pawła: „Non est potestas nisi a Deo” (Nie ma władzy, która by nie pochodziła od Boga – Rz 13,1). Carat, jako struktura bezprawnie uzurpująca sobie prerogatywy należne wyłącznie Kościołowi Katolickiemu, realizował program systemowej eksterminacji wiary poprzez administratywne zniewolenie sakramentalne. Jak nauczał Papież Pius IX w Syllabus Errorum (1864): „Państwo nie ma prawa ingerować w sprawy kultu i dyscypliny kościelnej” (pkt 45).
„Zawsze byłem kategorycznie przeciwny odbieraniu mu historycznej nazwy – Batycki pokazuje zdjęcie niepozornego budynku. Dziś w miejscu kaplicy znajduje się wytwórnia spożywcza.”
Ten symboliczny fakt – zastąpienie miejsca kultu przybytkiem materialnej produkcji – odzwierciedla naturalistyczne przesunięcie sacrum w sferę profanum, potępione przez św. Piusa X w encyklice Pascendi Dominici Gregis (1907) jako przejaw modernizmu. Brak wzmianki o jakichkolwiek próbach odzyskania świątyni czy przywrócenia kultu świadczy o całkowitej akceptacji zastanej rzeczywistości przez miejscową społeczność.
Teologiczny wymiar cierpienia wykluczony z narracji
Artykuł pomija kluczowy aspekt duchowy deportacji: status łaski uświęcającej wśród zesłańców pozbawionych dostępu do kapłanów i sakramentów. Jak nauczał Sobór Trydencki w dekrecie o sakramencie pokuty (Sesja XIV, rozdz. 4): „Bóg nie udziela przebaczenia grzechów bez jednoczesnego pojednania się z Kościołem”. Milczenie o wiecznych konsekwencjach utraty życia w stanie grzechu śmiertelnego stanowi zdradę misji dziennikarstwa katolickiego, które – zgodnie z instrukcją Świętego Oficjum z 1950 roku – powinno „przedkładać zbawienie dusz nad jakiekolwiek względy humanitarne”.
Opis śmierci dziadka Ołyńskiego („przeżegnał się nie na wschód, jak należy prawosławnym, a na zachód – w stronę swojej ojczyzny”) ukazuje tragiczną konsekwencję braku formacji doktrynalnej: mieszaninę patriotyzmu z gestami pozbawionymi nadprzyrodzonej skuteczności. Jak przypomina Katezm Rzymski (część II, rozdz. 4): „Znak Krzyża świętego czyni się nie dla ziemskich celów, ale jako wyznanie wiary w Mękę naszego Odkupiciela”.
Synkretyzm religijny jako owoc apostazji
Działalność Batyckiego jako „cerkiewnego starosty” w świątyni ozdobionej „ramkami z płyt CD” i „elementami kombajnu” stanowi jawne pogwałcenie kanonu 1268 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 roku, który nakazuje: „Kościoły powinny być utrzymywane w sposób godny domu Bożego”. Opisywana cerkiew Agapita Peczerskiego z „cudowną wodą” to przejaw pogańskiego kultu sił przyrody, potępionego przez Papieża Piusa XI w encyklice Miserentissimus Redemptor (1928) jako „zdrada czystości kultu należnego jedynie Bogu w Trójcy Świętej Jedynego”.
Festiwal „Polska Jesień na ziemiach Dobropola” pozbawiony jakichkolwiek odniesień do katolickiej duchowości stanowi smutne dopełnienie procesu laicyzacji pamięci. Jak nauczał Papież Leon XIII w encyklice Immortale Dei (1885): „Państwo nie może być rządzone ani prawami zmiennymi według woli ludu, ani też oderwanymi od religii prawdziwej”. Brak wzmianki o jakichkolwiek modlitwach za zmarłych przodków czy prośbach o łaskę nawrócenia dla żyjących dowodzi całkowitego zerwania z katolicką historiografią.
Wojna jako sąd Boży nad narodem odrzucającym wiarę
Obecna sytuacja Donbasu wpisuje się w słowa Ezechiela (5:8): „Oto Ja sam wystąpię przeciwko tobie i wykonam sądy pośrodku ciebie na oczach pogan”. Artykuł przedstawiając „front ledwie kilkanaście kilometrów stąd” pomija kluczową diagnozę: że wojna jest konsekwencją odrzucenia społecznego panowania Chrystusa Króla. Jak uczy Papież Pius XI w encyklice Quas Primas (1925): „Pokój Chrystusa w królestwie Chrystusowym – oto jedyne rozwiązanie problemu pokoju światowego”.
Milczenie o potrzebie publicznego pokuty i nawrócenia w obliczu zagłady stanowi najcięższe zaniedbanie tekstu. Jak przypomina dekret Świętego Oficjum z 1949 roku: „Katolicy nie mogą współpracować w jakiejkolwiek formie z siłami szerzącymi ateistyczny komunizm”. Tymczasem artykuł bezkrytycznie przytacza sowiecką terminologię („rozkułaczenie”, „Trzydziesty siódmy”), nie piętnując jej jako narzędzi diabolicznej walki z Kościołem.
Za artykułem:
Step z polskimi korzeniami. O potomkach zesłańców w Donbasie (tygodnikpowszechny.pl)
Data artykułu: 19.08.2025
