Portal „Tygodnik Powszechny” (23 września 2025) relacjonuje przebieg 91. Międzynarodowego Kongresu PEN w Krakowie, przedstawiając go jako arenę zmagań o „wolne słowo” w kontekście konfliktów w Ukrainie i Strefie Gazy. Autor Adam Woźniak podkreśla przemianę dyskursu – od oświeceniowych deklaracji o sile literatury po diagnozę litewskiej pisarki Kristiny Sabaliauskaitė, wskazującą na rosyjską wojnę informacyjną jako główne współczesne zagrożenie. Punktem kulminacyjnym ma być wystąpienie palestyńskiego eseisty Rali Shehadeha, poprzedzone symbolicznym gestem 249 pustych krzeseł dla zamordowanych dziennikarzy. Całość utrzymana jest w tonie laickiego humanizmu, gdzie „ludzkie istnienie” zastępuje pojęcie duszy, a walka o „wolność słowa” przesłania obowiązek głoszenia prawdy objawionej.
Naturalistyczne zaślepienie wobec źródła wszelkich konfliktów
W całym tekście uderza całkowite pominięcie nadprzyrodzonej perspektywy analizowanych zjawisk. Autor, doktor filozofii UJ, tkwi w pułapce XIX-wiecznego liberalizmu, gdy stwierdza: „Przy akompaniamencie bomb można oczywiście wciąż prezentować oświeceniową wiarę w moc słowa pisanego”. To klasyczny przykład naturalizmu potępionego w syllabusie Piusa IX (propozycja 57), gdzie moralność i rozwiązywanie konfliktów sprowadza się wyłącznie do ludzkich wymiarów. Tymczasem Quas primas Piusa XI jednoznacznie naucza: „nadzieja trwałego pokoju dotąd nie zajaśnieje narodom, dopóki jednostki i państwa wyrzekać się będą i nie zechcą uznać panowania Zbawiciela naszego”.
„Rosjanie nie chcą doprowadzić do wygranej tego czy innego konu (partii) – mówiła pisarka – chcą skompromitować cały wyścig”
Przytoczony fragment wypowiedzi Sabaliauskaitė demaskuje skrajną naiwność środowisk liberalnych. Podczas gdy autorka skupia się na taktyce „pushing Puszkin”, prawdziwy problem leży w odrzuceniu przez Rosję (jak i Zachód) unijnego królowania Chrystusa. Pius XI w Quas primas precyzuje: „królestwo naszego Odkupiciela obejmuje wszystkich ludzi – jak o tym mówi nieśmiertelnej pamięci Poprzednik nasz, Leon XIII (…) panowanie Jego obejmuje także wszystkich niechrześcijan, tak, iż najprawdziwiej cały ród ludzki podlega władzy Jezusa Chrystusa”. Federacja Rosyjska, odrzucając zarówno katolicką prawdę, jak i propagując schizmatyckie prawosławie, stanowi żywe wcielenie buntu przeciw Sociali Regno Christi.
Redukcja człowieka do poziomu biologicznego bytu
Szczególnie wymowny jest fragment o „niezastępowalności pojedynczego ludzkiego istnienia” podczas panelu „PEN w czasach niepokoju”. To ewidentne nawiązanie do personalizmu oderwanego od teologii łaski. W dokumencie Lamentabili sane exitu Święte Oficjum potępiło podobne redukcje (propozycja 58): „wszystkie ludzkie obowiązki są pustym słowem, a prawdziwe prawo sprowadza się do materialnego faktu”. Gdy mówi się o „sposobie umierania obywateli”, pomija się kluczową prawdę – że śmierć jest bramą do wieczności, gdzie każda dusza stanie przed Sądem Ostatecznym. Brak jakiejkolwiek wzmianki o stanie łaski, potrzebie sakramentów czy obowiązku pojednania z Bogiem czyni z tych deklaracji czczy humanitaryzm.
Fałszywy kult cierpienia jako narzędzie politycznej gry
Scena z 249 pustymi krzesłami dla „zabitych dziennikarzy” to klasyczny przykład instrumentalizacji cierpienia w służbie rewolucji. W świetle encykliki Quas primas takie gesty stanowią przejaw kultu człowieka, gdzie ziemskie życie staje się najwyższą wartością, w opozycji do nadprzyrodzonego celu człowieka. Pius XI ostrzegał: „zeświecczenie czasów obecnych, tzw. laicyzm, jego błędy i niecne usiłowania (…) sądziły, że mogą się obejść bez Boga i że ich religią to – bezbożność i lekceważenie Boga” (Quas primas). Skandaliczne pominięcie faktu, że wielu z tych dziennikarzy mogło propagować islamski terroryzm lub inne ideologie sprzeczne z prawem naturalnym, pokazuje hipokryzję środowisk laickich.
Wolność słowa jako idol współczesnej cywilizacji
Podstawowy błąd całego kongresu PEN to przyjęcie absolutnej wolności słowa jako wartości nadrzędnej. Syllabus Piusa IX wyraźnie potępia takie stanowisko w propozycji 79: „Fałszem jest, że swoboda wszelkich kultów (…) nie sprzyja łatwiej zepsuciu obyczajów i umysłu ludu”. Tymczasem Quas primas uczy: „Chrystus musi panować w umyśle człowieka (…) który obowiązkiem jest z zupełnym poddaniem się woli Bożej przyjąć objawione prawdy i wierzyć silnie i stale w naukę Chrystusa”. W świecie, gdzie „boty uniemożliwiają konstruktywną dyskusję” (jak stwierdza Sabaliauskaitė), Kościół katolicki głosi jedyne rozwiązanie: podporządkowanie wszelkich działań Regnum Christi, gdzie prawda nie podlega negocjacjom, lecz jest fundamentem ładu społecznego.
Nihilizm intelektualny jako owoc odrzucenia Boga
Zakończenie artykułu zdradza intelektualną pustkę współczesnego humanizmu. Stwierdzenie, że uczestnicy kongresu pochodzili „nie tylko z różnych miejsc, lecz także z różnych epok” to nic innego jak przyznanie się do bankructwa projektu oświeceniowego. Jak nauczał Pius X w Lamentabili sane exitu (propozycja 64): „współczesnego katolicyzmu nie da się pogodzić z prawdziwą wiedzą bez przekształcenia go w pewien chrystianizm bezdogmatyczny, to jest w szeroki i liberalny protestantyzm”. Brak jakiejkolwiek wzmianki o Chrystusie Królu w dyskusji o wojnach i propagandzie dowodzi, że PEN Club – podobnie jak cała współczesna cywilizacja – tkwi w błędnym kole, bo jak przypomina Pius XI: „jeżeli ludzie prywatnie i publicznie uznali nad sobą władzę królewską Chrystusa, wówczas spłynęłyby na całe społeczeństwo niesłychane dobrodziejstwa”.
Opisywany kongres to jedynie współczesne wcielenie wieży Babel – zgromadzenie ludzi mówiących różnymi językami, lecz pozbawionych jedynego prawdziwego fundamentu: Socialis Regni Christi. Dopóki elity intelektualne nie uklękną przed prawdziwym Królem narodów, ich dyskusje pozostaną jedynie szumem zakrywającym vox Dei clamantis in deserto.
Za artykułem:
Międzynarodowe obchody stulecia polskiego PEN Clubu w Krakowie (tygodnikpowszechny.pl)
Data artykułu: 23.09.2025
