Portal Opoka prezentuje tekst ks. Nikosa Skurasa, w którym autor podejmuje temat przebaczenia w oparciu o historię Jonasza oraz modlitwę Ojcze nasz. Artykuł sugeruje, że przebaczenie jest koniecznym warunkiem zbawienia, jednocześnie przedstawiając wewnętrzną walkę człowieka z gniewem jako główną przeszkodę duchową.
Teologiczne wypaczenie postaci Jonasza
Autor przedstawia Jonaszowego bunt jako „kruchą, słabą, grzeszną naturę człowieka”, całkowicie pomijając objawioną prawdę o Bożej sprawiedliwości. Stwierdzenie, że „Jonasz miał zamknięte myślenie na temat zbawienia” jest ewidentnym wypaczeniem sensu Księgi Jonasza. Prorok nie sprzeciwiał się „miłosierdziu” dla Niniwy, lecz rozumiał lex talionis (prawo odpłaty) jako nieodłączny element Bożego porządku. Jak nauczał św. Augustyn: „Sprawiedliwość bez miłosierdzia jest okrucieństwem, ale miłosierdzie bez sprawiedliwości jest matką rozwiązłości” (De Civitate Dei, I, 21).
„Jonasz miał litość dla rośliny. Bóg, odwołując się do tej postawy, zaprasza Proroka, by w końcu przyjął ducha Boga”
To redukcjonistyczne podejście ignoruje fundamentalną zasadę teologii moralnej: współczucie dla stworzenia nie jest tożsame z miłosierdziem wobec grzeszników. Jak zauważył św. Tomasz z Akwinu: „Miłosierdzie bez prawdy jest matką bezładu; prawda bez miłosierdzia jest ojcem okrucieństwa” (Summa Theologiae, I-II, q. 64).
Fałszywa dialektyka wiedzy i miłości
Ks. Skuras powołuje się na fragment z 1 Listu do Koryntian (8,1): „Wiedza wbija w pychę, miłość zaś buduje”, dokonując przy tym karygodnego wyjęcia z kontekstu. Św. Paweł mówi o wiedzy dotyczącej spożywania mięsa ofiarowanego bożkom, a nie o doktrynalnej pewności. Modernistyczna manipulacja tym tekstem służy relatywizacji prawd wiary na rzecz emocjonalnego przeżycia.
Co więcej, autor całkowicie pomija nadprzyrodzony wymiar przebaczenia. Nie wspomina ani słowem o konieczności łaski uświęcającej, o roli sakramentu pokuty („Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone” – J 20,23), ani o zobowiązującym charakterze ex opere operato. Przedstawia przebaczenie jako akt czysto psychologiczny, co stanowi jawne zaprzeczenie nauki Soboru Trydenckiego: „Jeśliby ktoś powiedział, że grzechy nie są odpuszczane mocą sakramentu pokuty (…), niech będzie wyklęty” (Sesja XIV, kan. 3).
Pseudomistyka „Ojcze nasz”
Najbardziej niebezpiecznym przekłamaniem jest interpretacja modlitwy Pańskiej:
„Jeśli zgodzisz się na Ducha Chrystusa, wówczas będziesz przebaczał wszystkim, którzy w twoich oczach są źli i nie zasługują na Boże przebaczenie”
To stwierdzenie zawiera trzy heretyckie implikacje:
- Pelagiańskie – sugeruje, że człowiek może z własnej woli „zgodzić się” na Ducha Świętego bez uprzedniej łaski.
- Protestanckie – redukuje Ducha Świętego do subiektywnego „ducha Chrystusa”, pomijając Jego Osobowość i działanie przez sakramenty.
- Uniwersalistyczne – implikuje obowiązek przebaczenia nawet tym, którzy trwają w uporczywym grzechu ciężkim bez żalu.
Prawowierna wykładnia znajduje się w Katechizmie św. Piusa X: „Przebaczenie nie wymaga miłości uczuciowej, która nie zawsze jest w naszej mocy, lecz akt woli oparty na przykazaniu Bożym”. Autor zaś sprowadza przebaczenie do emocjonalnego aktu, co jest niezgodne z nauką Kościoła.
Teologia potępienia bez potępienia
Artykuł zawiera typowo modernistyczną pułapkę:
„w ten sposób mogę się też potępić, bo zatwardzę moje serce i będę w stanie odrzucić propozycję Chrystusa, by przebaczyć temu komuś w sercu i wejść do nieba”
Ks. Skuras wykorzystuje katolicką koncepcję „zatwardziałości serca”, lecz całkowicie oderwał ją od kontekstu łaski i stanu duszy. Pomija milczeniem, że przebaczenie w stanie grzechu śmiertelnego jest niemożliwe bez uprzedniej spowiedzi (por. J 20,23). Tym samym tworzy iluzję „duchowości” bez sakramentalnego fundamentu – co Pius X w encyklice Pascendi nazwał „szatańską parodią prawdziwej pobożności”.
Zakończenie: miłosierdzie bez sprawiedliwości
Tekst stanowi klasyczny przykład modernistycznej redukcji wiary do psychologii. Jak ostrzegał Pius XI w Quas Primas: „Gdy ludzie usuwają Jezusa Chrystusa i Jego najświętsze prawo ze swych obyczajów, z życia prywatnego, rodzinnego i publicznego – wówczas pokój dotąd nie zajaśnieje narodom”. Autor przedstawia Boga jako bezradnego terapeutę, który „dialoguje” z człowiekiem, zamiast jako Sędziego sprawiedliwego i Króla wymagającego.
Brakuje tu fundamentalnego elementu katolickiej nauki o przebaczeniu: nikt nie może przebaczyć w imieniu Boga bez uprzedniego zadośćuczynienia. Jak uczy Sobór Trydencki: „Zadośćuczynienie jest konieczną częścią sakramentu pokuty, bez którego nie ma odpuszczenia win” (Sesja XIV, rozdz. 8). Przedstawienie przebaczenia jako aktu czysto emocjonalnego to nie tylko herezja – to duchowe samobójstwo prowadzące do wiecznego potępienia.
Za artykułem:
Przebaczenie niesprawiedliwe? (opoka.org.pl)
Data artykułu: 06.10.2025
