Portal Tygodnik Powszechny (14 października 2025) relacjonuje wywiad z Elizą Kącką, laureatką Nagrody Literackiej Nike za książkę „Wczoraj byłaś zła na zielono”, opowiadającą o relacji matki z córką w spektrum autyzmu. Artykuł prezentuje subiektywne doświadczenia autorki jako „walkę o nowy język” i „fenomenologiczne odkrywanie tajemnicy”, całkowicie pomijając obiektywny porządek moralny i nadprzyrodzony wymiar ludzkiego cierpienia.
Naturalistyczne redukcjonizmy wobec osoby ludzkiej
Kącka deklaruje: „Chciałabym wynaleźć nowy język” do komunikacji z córką, określając tradycyjne metody socjalizacji jako „aportowanie” do społecznych norm. To jawny przejaw modernistycznej negacji natury człowieka jako istoty rozumnej i społecznej z natury. Św. Tomasz z Akwinu w „Sumie teologicznej” (I, q. 96, a. 4) dowodził, że człowiek jest animal sociale et politicum – istotą społeczną i polityczną przez samo stworzenie. Próba „wynalezienia języka” z pominięciem tej ontologicznej rzeczywistości to bunt przeciw Bożemu porządkowi.
„Dziewczynka miała pięć lat i niektórzy rodzice mówili, że jest niezwykle inteligenta, bo bezbłędnie rozwiązuje zadania. I wycofana, a przez to uznawana za nieempatyczną”
Opis ten ujawnia typowo pozytywistyczne podejście, mierzące wartość osoby poprzez utylitarną przydatność i zewnętrzną efektywność. Tymczasem Gaudium et spes (nr 24) stanowi jednoznacznie: „Człowiek będąc na ziemi jedynym stworzeniem, którego Bóg chciał dla niego samego, nie może odnaleźć się w pełni inaczej, jak tylko przez bezinteresowny dar z siebie samego”.
Teologiczne zaniedbania wobec cierpienia
Scena z tablicą „smutek” przedstawiona jako „niema scena” egzystencjalnego filmu demaskuje całkowite pominięcie nadprzyrodzonej perspektywy cierpienia. Kącka konstatuje: „Bezsłowność tej sceny sprawiła, że była pięćset razy silniejsza”, nie dostrzegając, że prawdziwa moc cierpienia płynie z jego zjednoczenia z Krzyżem Chrystusa. Św. Paweł naucza: „Teraz raduję się w cierpieniach za was i ze swej strony dopełniam niedostatki udręk Chrystusa w moim ciele dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół” (Kol 1,24).
Brak jakiegokolwiek odniesienia do modlitwy, sakramentów czy wspólnoty wiernych w narracji Kąckiej jest symptomatyczny dla posoborowego redukcjonizmu antropologicznego. Pius XI w „Quas Primas” (1925) przypominał: „Pokój Chrystusa w Królestwie Chrystusowym” – prawdziwe ukojenie przynosi jedynie życie w łasce uświęcającej, a nie terapeutyczne techniki komunikacyjne.
Filozoficzne wypaczenie pojęcia tajemnicy
Autorka odwołuje się do Gabriela Marcela, mówiąc o córce jako „tajemnicy, w której się partycypuje”. To niebezpieczne pomieszanie pojęć – w teologii katolickiej mysterium oznacza prawdę objawioną przekraczającą rozum, lecz nie rzeczywistość irracjonalną. Sobór Trydencki w dekrecie o tradycji i Piśmie Świętym stanowczo oddziela objawione tajemnice wiary od ludzkich spekulacji.
„Nie cytuję w książce filozofów, ale miałam w głowie Marcela i jego myślenie kategorią tajemnicy”
To przyznanie się do inspiracji modernistyczną filozofią, którą Pius X w „Pascendi dominici gregis” (1907) potępił jako „pomieszanie Boga ze światem” (nr 39). Kardynał Billot w „De Ecclesia Christi” podkreślał, że wszelka próba subiektywizacji tajemnicy prowadzi do panteistycznego zamętu.
Egoistyczny bunt przeciw naturalnemu porządkowi
Kącka opisuje swój „manifest innego świata” jako bunt przeciw społecznej normie: „Nie boję się być śmieszna (…) ja jestem mała, ale jeszcze zobaczycie!”. To klasyczny przykład prometejskiego indywidualizmu potępionego przez Leona XIII w „Libertas praestantissimum” (1888): „Wolność jako przejaw niepodległości jest zwodnicza i zgubna dla jednostek i społeczeństw”.
Opis „rankingu” wśród rodziców dzieci w spektrum ujawnia zgubne skutki tego myślenia: „Kto sobie lepiej radzi (…) lepiej mieć zaburzone zachowania, niż mieć zaburzony intelekt i mowę”. Katolicka nauka społeczna zawsze głosiła równą godność wszystkich jako dzieci Bożych (Rerum novarum, 1891), odrzucając utylitarne hierarchie wartości.
Zaniedbanie formacji religijnej dziecka
Szczególnie niepokojący jest brak jakiejkolwiek wzmianki o życiu religijnym Rudej. Gdy córka stwierdza: „Żyję, bo mam autyzm”, matka nie kieruje jej ku prawdzie o stworzeniu na obraz Boży (Rdz 1,27). Brak tu katolickiego modus educandi, o którym Pius XI w „Divini illius Magistri” (1929) pisał: „Wychowanie powinno zmierzać do ostatecznego celu, jakim jest wieczne zjednoczenie z Bogiem”.
Scena z Moroufkami i „totemicznym lisem” sugeruje niebezpieczne zbliżenie do naturalistycznych kultów, podczas gdy Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 r. (kan. 1258) zabrania uczestnictwa w praktykach religii niekatolickich. Pius IX w „Syllabusie błędów” (1864) potępił tezę, że „człowiek może znaleźć drogę wiecznego zbawienia w każdej religii” (pkt 16).
Promocja destrukcyjnego indywidualizmu
Nagroda Nike przyznana tej publikacji ujawnia głęboką infiltrację modernistycznych ideologii w kulturze. Jak ostrzegał Pius X w „Lamentabili sane” (1907), błąd 54: „Dogmaty Kościoła nie mogą być zgodne z prawdziwymi początkami religii chrześcijańskiej” prowadzi do całkowitego zerwania z Tradycją.
Książka Kąckiej, choć przedstawiana jako „manifest innego świata”, jest w rzeczywistości przejawem spiritus mundi potępionego przez św. Pawła: „Nie bierzcie więc wzoru z tego świata” (Rz 12,2). W obliczu takich tendencji trzeba przypomnieć słowa Piusa XI: „Pokój Chrystusa w Królestwie Chrystusowym” – tylko powrót do społecznego panowania Chrystusa Króla może uleczyć zranioną ludzkość.
Za artykułem:
Eliza Kącka: Wymyślamy z córką nowy język (tygodnikpowszechny.pl)
Data artykułu: 14.10.2025
