Teatr jako świątynia zbezczeszczenia: „Rok bez lata” i festiwalowa apoteoza modernistycznej degrengolady
Portal „Tygodnik Powszechny” (7 grudnia 2025) relacjonuje rozpoczęcie 18. edycji krakowskiego festiwalu „Boska Komedia”, ze szczególnym uwzględnieniem skandalizującego spektaklu Florentiny Holzinger „Rok bez lata”. Autor recenzji, Dariusz Kosiński, opisuje przedstawienie jako „paradię jarmarcznych numerów” pełną „nagich aktorek taplających się w kale”, „porodu” poprzez rozcinanie uda oraz postaci doktora Mengele i Georges’a Cuviera. Choć krytyk przyznaje, że spektakl „mógł narobić hałasu”, sam pozostaje wobec niego obojętny, uznając za „zestaw teatralnych oczywistości”.
Profanacja sacrum: od performatywnej sodomii do kału jako „wieczności”
Opisane przez recenzenta elementy spektaklu stanowią jawną deklarację wojny przeciwko porządkowi nadprzyrodzonemu. Scena „wzajemnego rozbierania się aktorek” i „aktów seksualnych sprawiających wrażenie niemarkowanych” to nie „awangarda”, lecz scaena sodomiticum (scena sodomicka) w czystej postaci, potępiona już w Księdze Kapłańskiej (18,22) i przez św. Pawła jako „haniebna namiętność” (Rz 1,26).
„Aktorki taplają się w fontannach sztucznego kału, podczas gdy na górnej platformie do coveru zespołu Queen tańczy łyżwiarka, a z góry pada hollywoodzki sztuczny śnieg”
Ten „artystyczny” obraz stanowi dokładne wcielenie modernistycznej theologia excrementorum (teologii ekskrementów), gdzie świętość zostaje zastąpiona profanacją, piękno – brzydotą, a transcendencja – fizjologią. Jak nauczał Pius XI w Quas Primas: „Nie ma pokoju Chrystusowego w królestwie Chrystusowym” – lecz królestwo antychrysta buduje swój pokój na wzgardzie dla wszelkiej świętości.
Pseudo-teologia „vagina dentata”: błędy naturalizmu w sztuce
Przedstawienie Holzinger nie jest „eksperymentem”, lecz manifestem naturalistycznej herezji, potępionej już przez św. Piusa X w dekrecie Lamentabili Sane (1907). Parodia Zygmunta Freuda prezentująca vagina dentata oraz postacie doktora Mengele i Georges’a Cuviera odzwierciedlają trzy filary modernistycznej apostazji:
- Redukcję człowieka do zwierzęcej natury (Freud)
- Czczenie przemocy jako narzędzia postępu (Mengele)
- Rasistowski darwinizm maskujący się jako nauka (Cuvier)
Kościół zawsze potępiał takie performatywne bluźnierstwa, przypominając słowa św. Pawła: „Wszystko mi wolno, ale nie wszystko przynosi korzyść” (1 Kor 6,12). Tymczasem „fontanny sztucznego kału” i „embrion jako musical” stanowią apoteozę cultus stercoris (kultu łajna), będącego logicznym rozwinięciem libertyńskiej rewolucji obyczajowej.
Bierność krytyków jako symptom apostazji intelektualnej
Najbardziej wymowne w recenzji Kosińskiego jest nie oburzenie, lecz ziewająca obojętność wobec tego, co jeszcze pół wieku temu wywołałoby ekskomunikę. Autor przyznaje:
„Wszystkie te prowokacje i proroctwa nadchodzących potworności słyszałem wiele razy. Lęk przedśmiercią, który artystka chyba właśnie odkryła, też mi nie obcy”
Ta postawa doskonale ilustruje acediam modernismi (grzech znużenia modernistycznego) – duchową ospałość, o której św. Tomasz z Akwinu pisał jako o „smutku wobec dóbr duchowych” (II-II, q.35). Gdy recenzent wspomina o „sympatycznych związkach o charakterze klubowym” festiwalu, nieświadomie opisuje środowiskową bańkę gnosticorum haeresim (herezji gnostyckiej), gdzie sztuka zastępuje religię, a prowokacja – modlitwę.
Finansowanie antykultury: teatralne Oktoberfest na koszt podatnika
Najbardziej oburzający jest mechanizm finansowania tej degeneracji. Kosiński zauważa:
„Podejrzewam, że całkiem spora część publiczności «takie coś» w teatrze widziała po raz pierwszy. […] przez związki z biednym polskim offem nie mogłem się opędzić od myśli, ile można by za budżet tego spektaklu […] zrealizować projektów, o wiele skromniejszych, a dających jednak o wiele więcej do myślenia”
To jawna kradzież dóbr wspólnych na rzecz antykultury. Jak przypomina Pius XI w Quadragesimo Anno, państwo ma obowiązek chronić moralność publiczną, nie zaś finansować jej destrukcję. Tymczasem festiwal „Boska Komedia” – bluźnierczo przywłaszczający sobie tytuł arcydzieła chrześcijaństwa – staje się współczesnym odpowiednikiem ludi circenses (igrzysk cyrkowych), gdzie rozpusta zastępuje sztukę, a duchowa pustka – transcendencję.
Kulturalna kontrrewolucja: jedyna droga ocalenia
Wobec tej inwazji barbarzyństwa nie wystarczy krytyka. Należy przywrócić regnum Christi in arte (królestwo Chrystusa w sztuce), oparte na trzech fundamentach:
- Principium veritatis – sztuka jako odbicie Prawdy Objawionej
- Principium honestatis – szacunek dla naturalnego i nadprzyrodzonego porządku
- Principium pulchritudinis – piękno jako ślad Boga w stworzeniu
Dopóki teatry będą świątyniami zbezczeszczonymi, a festiwale – orgiami nihilizmu, dopóty prawdziwi katolicy muszą budować archeion tis zoís (arcydzieła życia) – przestrzenie, gdzie sztuka służy chwale Bożej, nie zaś samozniszczeniu człowieka. Jak pisał Pius XII: „Sztuka oderwana od Boga staje się bezduszną mechaniczną grą” (Przemówienie do artystów, 1952). Czas najwyższy, by ta mechanika diabła została roztrzaskana młotem kontrrewolucji.
Za artykułem:
„Rok bez lata” Florentiny Holzinger: zestaw teatralnych oczywistości (tygodnikpowszechny.pl)
Data artykułu: 07.12.2025
