Praca bez duszy: współczesne niewolnictwo w świetle katolickiej nauki społecznej
Portal Gość Niedzielny (2 października 2025) relacjonuje wyniki badania firmy Right Management Talent Solutions, według którego jedynie 32% pracowników deklaruje pełne zaangażowanie w zawodowe obowiązki. Podczas gdy menedżerowie w 45% oceniają swoich pracowników jako „motywowanych”, autorzy koncentrują się na powierzchniowych wskaźnikach efektywności, pomijając metafizyczną pustkę współczesnych modeli zatrudnienia. Wielu liderów nadal mierzy zaangażowanie przez pryzmat wyników i realizacji celów – stwierdza raport, nieświadomie demaskując materialistyczne podstawy współczesnej gospodarki, która odrzuca godność człowieka jako obrazu Bożego na rzecz produktywności mierzonej wskaźnikami KPI.
Naturalizm ekonomiczny jako współczesna herezja
Publikacja, koncentrując się na czynnikach motywacyjnych, całkowicie pomija nadprzyrodzony wymiar pracy, który Kościół katolicki zawsze stawiał w centrum swojego nauczania społecznego. Papież Leon XIII w encyklice Rerum novarum (1891) jednoznacznie nauczał:
„Człowiek bowiem nie jest bynajmniej, jak to dzisiaj niektórzy ośmielają się twierdzić, z natury swojej niższy i podległy z prawa stworzenia, tym, co posiadają bogactwa świata i na nich się oparli” (RN 24).
Tymczasem współcześni „eksperci” od zarządzania kapitałem ludzkim redukują pracowników do roli zasobów, których wartość mierzy się stopniem zaangażowania w realizację celów korporacyjnych. Perspektywa kariery (15,9%) i dopasowanie do kultury organizacyjnej (37,6%) – to eufemizmy oznaczające w rzeczywistości przymus dostosowania się do zasad systemu, który odrzuca chrześcijańską koncepcję pracy jako środka uświęcenia.
Etyczny wymiar wynagrodzeń: milczenie w sprawie sprawiedliwej płacy
Choć autorzy przyznają, że wynagrodzenie i benefity są głównym czynnikiem przyciągającym pracowników (36,8%), całkowicie pomijają katolicką naukę o sprawiedliwej płacy. Pius XI w Quadragesimo anno (1931) ostrzegał:
„Nie wolno ani pracodawcy, ani robotnikowi naruszać praw drugich, ani też nie mają prawa wzajemnie się krzywdzić w sprawach dotyczących płacy” (QA 65).
Współczesny kapitalizm, który zredukował pracę do transakcji handlowej, łamie fundamentalne zasady katolickiej nauki społecznej. Gdy raport stwierdza, że wynagrodzenia odpowiadają jedynie za 7,7% wyników w obszarze zaangażowania, ujawnia się tym samym hipokryzja systemu ekonomicznego, który odbiera pracownikom godziwą zapłatę, jednocześnie żądając od nich „pełnego zaangażowania”.
Zatrute źródła współczesnej „kultury organizacyjnej”
Najbardziej niepokojącym elementem badania jest gloryfikacja poczucia wspólnoty z zespołem jako głównego motywatora. W praktyce oznacza to zastąpienie chrześcijańskiej solidarności kultem korporacyjnej lojalności, gdzie dopasowanie do wartości organizacji staje się nowym wyznaniem wiary. Św. Pius X w encyklice Pascendi Dominici gregis (1907) demaskował takie mechanizmy:
„Modernizm […] usiłuje wmówić, że w religii wszystko podlega zmianie i dlatego musi być dostosowane do warunków czasu i miejsca” (PDG 39).
Współczesne korporacje, tworząc własne pseudo-wspólnoty, odrywają człowieka od naturalnych więzi społecznych – rodziny, parafii, lokalnej społeczności. Proponowane przez raport inwestycje w spójność wartości to w rzeczywistości narzędzia indoktrynacji, mające zastąpić chrześcijańskie cnoty świeckimi „kompetencjami miękkimi”.
Zapomniana katolicka wizja pracy
Brakuje w tym tekście jakiejkolwiek wzmianki o pracy jako środku uświęcenia, którą Kościół zawsze stawiał w centrum swojej doktryny społecznej. Laborem exercens (1981) – choć wydany przez heretyckiego uzurpatora – przynajmniej teoretycznie podtrzymywał tę zasadę:
„Człowiek jest powołany do pracy, a praca stanowi jeden z podstawowych wymiarów jego egzystencji na ziemi” (LE 4).
Prawdziwie katolicka perspektywa znajduje się jednak wyłącznie w nauczaniu przedsoborowym, gdzie praca fizyczna była traktowana jako kontynuacja dzieła stworzenia, a nie jako środek do osiągnięcia korporacyjnych celów. Współczesne badanie, koncentrując się na wskaźnikach efektywności, całkowicie pomija duchowy wymiar wysiłku zawodowego.
Zamykając błędne koło nowoczesnego niewolnictwa
Raport kończy się groźbą, że brak inwestycji w ludzi spowoduje utratę kluczowych kompetencji. W tej logice człowiek jest traktowany jak maszyna, którą należy okresowo „modernizować”, by przynosiła zyski. W przeciwieństwie do tego katolicka nauka społeczna głosi:
Pracodawcy „powinni mieć na uwadze przede wszystkim człowieka, którego siła jest im wypożyczona” (RN 42).
Współczesne zarządzanie „zasobami ludzkimi” – termin sam w sobie odczłowieczający – stanowi jawny przejaw modernizmu w sferze ekonomicznej. Gdy pracownik nie czuje się częścią zespołu, nie jest to problem motywacji, lecz symptom głębszego kryzysu cywilizacyjnego, w którym człowiek został oderwany od nadprzyrodzonego celu swojego istnienia.
W stronę katolickiej rewolucji w świecie pracy
Prawdziwym rozwiązaniem nie są „innowacyjne metody zarządzania zaangażowaniem”, lecz powrót do korporacyjnych struktur średniowiecza, gdzie cechy rzemieślnicze łączyły zawodowe doskonalenie się z formacją duchową. Współczesne korporacje to świątynie nowego bałwochwalstwa, gdzie wyniki i efektywność zastąpiły Boga, a kultura organizacyjna – wspólnotę wiary.
Katolik nie może być „częściowo zaangażowany” w żadne przedsięwzięcie, które nie służy chwale Bożej. Pracujcie nie dla pokarmu, który ginie, ale dla pokarmu, który trwa na wieki (J 6,27) – to jedyne prawdziwe antidotum na kryzys motywacji w świecie współczesnej ekonomii.
Za artykułem:
Badanie: tylko co trzeci zatrudniony angażuje się w pracę (gosc.pl)
Data artykułu: 02.10.2025
