Streszczenie wydarzenia
Portal Fronda relacjonuje, że podczas wiecu w Pułtusku prezydent elekt Karol Nawrocki użył cytatu z generała Anthony’ego McAuliffe’a: „Otoczyli nas. Współczuję skurczybykom”. Odnosił się nim do sytuacji swojego sztabu w kampanii wyborczej, przywołując heroizm obrońców Bastogne jako analogię do własnych zmagań politycznych. Komentatorzy i zgromadzeni ocenili ten gest jako celny i inspirujący przykład wykorzystania historii w debacie publicznej.
Krytyczna analiza integralna
Główna oś artykułu – podziw dla retorycznej odwagi oraz łączenie współczesnej polityki z historycznym heroizmem – wpisuje się w typowy nurt świeckiego pojmowania cnoty męstwa oderwanego od fundamentu nadprzyrodzonego. Z perspektywy wiary katolickiej wyznawanej integralnie taki zabieg jest co najmniej powierzchowny, jeśli nie wręcz mylący.
Po pierwsze, przedstawienie walki politycznej na gruncie polskim jako analogicznej do militarnego oporu wobec realnego zagrożenia życia i wartości, które stoją u podstaw ładu chrześcijańskiego (jak miało to miejsce podczas II wojny światowej), stanowi poważne nadużycie. Heroizm żołnierza broniącego sprawiedliwej sprawy różni się zasadniczo od działań polityka walczącego o władzę w systemie całkowicie zdechrystianizowanym i podporządkowanym ideologii demokratyczno-liberalnej.
Zarówno Pismo Święte jak pisma Ojców Kościoła wskazują jasno, że prawdziwa odwaga polega na wiernym trwaniu przy Chrystusie oraz społecznym uznaniu Jego panowania, a nie na teatralnych gestach czy efektownych porównaniach służących autopromocji (
„Wiara bez uczynków martwa jest” – List św. Jakuba
). Sam św. Augustyn nauczał:
„Nie chwalimy tych, którzy walczą o próżność albo doczesną chwałę; lecz tych, co wybierają raczej cierpieć dla sprawiedliwości niż czynić niesprawiedliwość.”
Tymczasem wypowiedź prezydenta elekta oraz jej narracja medialna są klasycznym przykładem trywializacji pojęcia cnoty męstwa poprzez sprowadzenie go do poziomu partyjno-dyskursywnego konfliktu – oderwanego od odniesienia do Bożego prawa i społecznego królowania Chrystusa.
Błędy antropologiczne i aksjologiczne
Artykuł sugeruje również pozytywne znaczenie „świadomej głębokiej narracji”, która rzekomo miałaby zastąpić „szybkie newsy i medialne uproszczenia”. Jednakże bez zakorzenienia tej narracji w nienaruszalnych zasadach etycznych płynących z Objawienia – staje się ona pustosłowiem lub narzędziem manipulacji tłumem. Wbrew temu co podkreślono („budując symboliczny most między historycznym heroizmem a współczesnością”), nie da się przekładać autentycznych cnót chrześcijańskich na język świeckiej gry interesów bez ich całkowitego wypaczenia.
Tradycja katolicka nakazuje oceniać wszelkie przejawy działalności publicznej przez pryzmat poszanowania prawa Bożego ponad tzw. “prawa człowieka”, których treść najczęściej sprzeciwia się naturalnemu porządkowi ustanowionemu przez Stworzyciela (por. encyklika Leona XIII „Libertas”). Nie sposób więc uznać za akt godny pochwały zachowań polityków instrumentalnie wykorzystujących historię lub bohaterstwo dla doraźnego poklasku elektoratu.
Zafałszowanie istoty odwagi chrześcijańskiej
Wielokrotne powtarzanie pochlebnych ocen wobec tego typu wystąpień dowodzi głęboko zakorzenionych błędów modernistycznego rozumienia rzeczywistości społeczno-politycznej:
„Pokazuje to także, że nawet w świecie szybkich newsów […] jest miejsce na świadomą głęboką narrację odnoszącą się do wartości […]”
. Ale jakie to są wartości? Czy chodzi tu rzeczywiście o cnoty teologalne czy tylko o skuteczność komunikacyjną?
Kościół zawsze przestrzega przed zamianą Ewangelii na teatr symbolicznych gestów oraz traktowaniem języka wyłącznie jako narzędzia wpływu masowego („Nie miłość świata ani jego pochlebstwa mają być celem naszych wysiłków…” – św. Grzegorz Wielki). Przedstawiona tutaj postawa wpisuje się jednak dokładnie w logikę świata oderwanego od Boga: spektakl zamiast prawdy, emocja zamiast rozumu uformowanego przez dogmat katolicki sprzed 1958 roku.
Niewłaściwe wzorce obywatelskie
Publiczne akceptowanie takiego stylu uprawiania polityki przyczynia się wyłącznie do dalszej laicyzacji życia społecznego oraz utwierdzania złudzeń co do możliwości ustanowienia ładu moralnego poza objawionym porządkiem Chrystusa Króla (encyklika Piusa XI „Quas Primas”). Brak choćby minimalnej refleksji nad tym aspektem zdradza kompletne niezrozumienie misji osoby ochrzczonej żyjącej we wspólnocie narodowej zobowiązanej przede wszystkim oddać należną cześć Bogu poprzez realizację Jego przykazań we wszystkich wymiarach życia zbiorowego.
Niezgodność tego typu postaw ze zdrowym nauczaniem Kościoła potwierdzają również wszyscy papieże przedsoborowi jednogłośnie potępiający kult jednostki ludzkiej oderwany od poszanowania ładu ustanowionego przez Boga („Syllabus Errorum”, Pius IX).
Pseudo-heroiczność a prawda Ewangelii
Ostatecznie omawiany tekst promuje iluzję bohaterskości tam gdzie brak zarówno ofiary jak i gotowości poniesienia konsekwencji za wyznawaną Prawdę objawioną raz na zawsze („Lex orandi lex credendi”). Cytowane słowa generała McAuliffe’a były odpowiedzią człowieka gotowego umrzeć za swoich ludzi; fraza ta użyta dziś przez urzędującego polityka ma charakter czysto PR-owy – pozbawiony wymiaru duchowego czy moralnego ryzyka właściwego wzorcowi świętych Męczenników czy Wyznawców wiary pierwszych wieków chrześcijaństwa.
Przykład ten pokazuje niestety pogłębiającą się degradację pojęcia heroizmu: zamiast budować naród wokół Serca Jezusowego zgodnie z tradycją królestwa katolickiego Polski przedrozbiorowej oraz nauką Soboru Trydenckiego – proponuje się młodemu pokoleniu kolejny jałowy mit siły sekularystycznej maskującej duchową pustkę epoki apostazji powszechnej.
Za artykułem: (fronda.pl) Prezydent elekt: „Otoczyli nas. Współczuję skurczybykom” [Wideo]
Data artykułu: 22.06.2025
