Portal Opoka (5 listopada 2025) relacjonuje kryzys polskiej służby zdrowia spowodowany niewypłacalnością Narodowego Funduszu Zdrowia. Szpitale w Lublinie, Rzeszowie, Opolu, Zielonej Górze i Poznaniu wstrzymują planowe zabiegi operacyjne – w tym endoprotezoplastykę – odmawiają przyjmowania nowych pacjentów do programów lekowych oraz ograniczają działalność oddziałów długoterminowej opieki medycznej. Powodem jest 75,5 mln zł zaległości płatniczych NFZ tylko w jednym lubelskim szpitalu oraz ogólnokrajowa „luka finansowa” sięgająca 14 mld zł.
Kryzys finansowy jako symptom kryzysu cywilizacyjnego
Opisywany problem przedstawiony jest wyłącznie jako techniczny deficyt budżetowy, podczas gdy stanowi on jedynie wierzchołek góry lodowej głębszego upadku cywilizacyjnego. Quas Primas Piusa XI jednoznacznie wskazuje, że „nadzieja trwałego pokoju dotąd nie zajaśnieje narodom, dopóki jednostki i państwa wyrzekać się będą i nie zechcą uznać panowania Zbawiciela naszego”. Upadek systemu ochrony zdrowia bezpośrednio wynika z:
- Odrzucenia katolickiej zasady przeznaczenia dóbr wspólnych dla dobra wspólnego (Syllabus błędów, pkt 39-42)
- Przyjęcia liberalnego paradygmatu państwa-minimum wbrew nauce Leona XIII o obowiązkach społecznych władzy (Rerum Novarum)
- Zastąpienia caritas chrześcijańskiej przez biurokratyczną mechanikę „świadczeń zdrowotnych”
„Dyrekcja placówki zdecydowała o ograniczeniu planowych zabiegów operacyjnych i wstrzymaniu ich wykonywania w godzinach popołudniowych”
Ten fragment ujawnia redukcję człowieka do kosztu jednostkowego – dokładnie taką, jaką potępia Pius XI w Quadragesimo Anno: „gdy praca ludzka (…) traktowana bywa jak towar (…) i podlega prawom konkurencji”. W katolickiej nauce społecznej pacjent nie jest „kontraktem” do zrealizowania, lecz osobą stworzoną na obraz Boży, której przyrodzone prawo do opieki medycznej wynika z godności dziecka Bożego.
Medycyna bez duszy: relatywizacja świętości życia
Artykuł pomija fundamentalną katolicką zasadę nienaruszalności życia ludzkiego jako podstawę wszelkich rozważań o służbie zdrowia. Wymowna jest koncentracja na „programach lekowych” i „endoprotezoplastyce” przy całkowitym milczeniu o:
- Ochronie życia poczętego (żaden szpital nie zgłasza ograniczeń w dostępie do aborcyjnych procedur)
- Opiece hospicyjnej jako alternatywie dla eutanazji
- Duchowej opiece kapłańskiej nad pacjentami
W świetle Lamentabili sane exitu (pkt 65) takie pominięcia demaskują przyjęcie naturalistycznej koncepcji zdrowia, gdzie człowiek sprowadzony jest do poziomu organizmu biologicznego, a nie duszy nieśmiertelnej powołanej do zbawienia. Jak przypomina św. Pius X, „wiara jako przyzwolenie umysłu opiera się ostatecznie na sumie prawdopodobieństw” – tu zaś mamy do czynienia z praktycznym materializmem.
Błąd antropologiczny w zarządzaniu służbą zdrowia
Opisywana sytuacja wynika z systemowej akceptacji błędów potępionych w Syllabusie:
- Pkt 39: „Państwo, jako źródło i początek wszystkich praw, posiada pewne prawo niczym nie ograniczone” – NFZ arbitralnie określa limity „kontraktów”, choć życie ludzkie nie podlega „limitom”
- Pkt 56: „Prawa moralne nie potrzebują sankcji Bożej (…) władza świecka może przyjąć tę zasadę jako podstawę swoich działań” – stąd redukcja opieki medycznej do kwestii budżetowych
- Pkt 64: „Naruszanie uroczystej przysięgi oraz wszelkie występne i haniebne czyny (…) nie tylko nie zasługują na naganę, ale są całkowicie dozwolone i godne najwyższej pochwały” – łamanie konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia usprawiedliwiane „racją stanu”
Kliniczny Szpital Wojewódzki im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie noszący imię świętej monarchini, której regnum oparte było na zasadzie Cuius regio, eius religio, dziś zmuszony jest odmawiać pomocy chorym – co stanowi dramatyczną ilustrację skutków porzucenia katolickiego porządku społecznego.
Milczenie o rzeczywistych rozwiązaniach
Artykuł nie wspomina o historycznej roli Kościoła w rozwoju służby zdrowia:
- Średniowieczne szpitale zakonne oferujące bezpłatną opiekę jako dzieło miłosierdzia
- Katolicka nauka o obowiązku bogatych wspierania ubogich chorujących (Rerum Novarum)
- Doktryna społeczna Leona XIII i Piusa XI o państwie jako gwarancie podstawowych praw obywateli
Brak odniesienia do niezmiennej doktryny katolickiej świadczy o przyjęciu modernistycznego założenia, iż problemy społeczne mają wyłącznie technokratyczne rozwiązania (Lamentabili, pkt 58). Tymczasem Pius XI w Quas Primas przypomina: „Czyż można zatem dziwić się, iż poszczególni ludzie i rodziny i państwa pozwoliły się rządzić Chrystusowi?”
Podsumowanie: choroba duszy ciała nie uleczy
Kryzys służby zdrowia stanowi jedynie zewnętrzny objaw głębszej duchowej choroby – odrzucenia społecznego panowania Chrystusa Króla. Dopóki system opieki medycznej nie będzie oparty na:
- Nienaruszalności życia od poczęcia do naturalnej śmierci
- Zasadzie pomocniczości gwarantującej realny dostęp do leczenia
- Chrześcijańskiej koncepcji miłosierdzia jako podstawie relacji lekarz-pacjent
– dopóty „łatanie budżetu” pozostanie jedynie leczeniem objawowym niewydolnego systemu. Jak przypomina Syllabus (pkt 40): „Nauka Kościoła katolickiego jest wroga pożytkowi i dobrom społeczeństwa” – ale tylko tego społeczeństwa, które odrzuciło swoje nadprzyrodzone przeznaczenie.
Za artykułem:
NFZ nie płaci, szpitale wstrzymują zabiegi i nie przyjmują pacjentów (opoka.org.pl)
Data artykułu: 05.11.2025
