Portal Gość Niedzielny (29 listopada 2025) informuje o reaktywacji tzw. „mateczek adwentowych” w Elblągu – rzekomo nawiązującej do XVII-wiecznego zwyczaju kwestowania na rzecz ubogich. Projekt finansowany przez Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych zakłada pojawianie się kobiet w stylizowanych strojach z wiklinowymi koszami w ramach „edukacji o Elblągu” i promocji miasta jako produktu turystycznego. Organizatorki podkreślają, że ich działania nie obejmują zbiórek, lecz jedynie „promocję wyjątkowych tradycji”.
Pogańskie korzenie w chrześcijańskim przebraniu
Rzekomo „unikalna dla Elbląga” inicjatywa w rzeczywistości stanowi mieszaninę elementów pogańskich i protestanckich. Ritus matronarum (obrzęd matek) wywodzi się z germańskich kultów płodności, gdzie kobiety w słomkowych kapeluszach zbierały ofiary dla domowych bóstw. Jak trafnie zauważa Pius X w encyklice Pascendi Dominici gregis: „Moderniści usiłują przemycić pogańskie obyczaje pod płaszczem rzekomej tradycji chrześcijańskiej”.
Charakterystyczne atrybuty „mateczek” – dzwoneczki, wiklinowe kosze i „dziesiątaki” – stanowią ewidentne nawiązanie do przedchrześcijańskich praktyk ofiarniczych, potępionych już przez św. Bonifacego podczas ewangelizacji Germanii. Tymczasem Magisterium Kościoła zawsze jednoznacznie zakazywało synkretyzmu religijnego, o czym świadczy bulla Benedykta XIV Prohibitae z 1756 roku, zabraniająca mieszania obrzędów pogańskich z katolickimi.
Fałszowanie historii chrześcijańskiej dobroczynności
Twierdzenie o działalności „sióstr szpitalnych” czy „sióstr miłosierdzia” przy kościołach w XVII wieku to historyczne nadużycie. Jak podkreśla kard. Alfredo Ottaviani w Compendium theologiae dogmaticae: „Dzieło miłosierdzia w Kościele zawsze pozostawało pod ścisłą kontrolą władzy duchownej, by uniknąć nadużyć i zachować czystość intencji”. Opisywane „mateczki” działały poza strukturami kościelnymi, co budzi poważne wątpliwości co do ich rzeczywistych celów i doktrynalnej prawowitości.
Wspomniane „przytułki przy kościołach katolickich i ewangelickich” to kolejny przejaw relatywizmu. Sobór Trydencki w dekrecie De reformatione wyraźnie zakazał w kanonie 18 sesji XXV jakiejkolwiek współpracy z heretykami w dziełach charytatywnych. Consensus Patrum jednoznacznie potępia „współdziałanie w dobru” z odszczepieńcami jako zgorszenie i naruszenie zasady extra Ecclesiam nulla salus.
Naturalistyczne wypaczenie idei miłosierdzia
Najbardziej niepokojące w całym projekcie jest całkowite pominięcie nadprzyrodzonego wymiaru miłosierdzia. Jak przypomina Pius XI w encyklice Quas primas: „Dzieła miłosierdzia są owocami łaski, nie zaś efektem filantropii czy społecznej aktywności”. Tymczasem organizatorki otwarcie przyznają: „Nie będziemy angażować się w żadne zbiórki – naszą misją jest edukacja o Elblągu i promocja wyjątkowych tradycji”.
To klasyczny przykład posoborowego przekształcenia dzieł miłosierdzia w świeckie działania marketingowe. Brak jakiejkolwiek wzmianki o modlitwie, uczynkach pokutnych czy zbawieniu dusz świadczy o czysto naturalistycznej wizji człowieka. Jak trafnie diagnozuje Syllabus błędów Piusa IX: „Wszelka działalność Kościoła powinna zmierzać wyłącznie do doczesnego szczęścia ludzi” (pkt 58).
Duchowe niebezpieczeństwo dla wiernych
Promowanie „mateczek” jako atrakcji turystycznej stanowi poważną pułapkę dla dusz. Pius XII w przemówieniu z 8 grudnia 1951 r. ostrzegał: „Kiedy religia staje się folklorem, wiara zamienia się w zabobon, a kult w widowisko”. Uczestnictwo w takich pseudoreligijnych inscenizacjach – zwłaszcza z elementami „spełniania życzeń” poprzez wrzucanie monet – może prowadzić do grzechu bałwochwalstwa.
Milczenie miejscowych „duchownych” wobec tej inicjatywy potwierdza głęboki kryzys posoborowej pseudo-hierarchii. Prawdziwy pasterz powinien stanowczo potępić takie praktyki, kierując się słowami św. Pawła: „Cóż bowiem mają wspólnego sprawiedliwość i nieprawość? Albo jakaż wspólnota światła z ciemnością?” (2 Kor 6,14). Brak reakcji ze strony „biskupów” to kolejny dowód ich apostazji i porzucenia misji zbawiania dusz.
Katolicka alternatywa wobec neopogańskich zabaw
Antidotum na tego typu przejawy synkretyzmu jest powrót do autentycznej duchowości katolickiej. Jak nauczał św. Pius X: „Pierwszym obowiązkiem miłosierdzia jest naprowadzenie błądzących na drogę prawdy”. Zamiast uczestniczyć w neopogańskich rekonstrukcjach, wierni powinni oddawać się modlitwie, pokucie i uczynkom miłosierdzia w łączności z jedynym prawdziwym Kościołem Chrystusowym.
Tylko przez odrzucenie posoborowych naleciałości i powrót do niezmiennej doktryny możliwe będzie przywrócenie autentycznego ducha miłosierdzia – tego, które prowadzi dusze do wiecznego zbawienia, a nie służy świeckim celom marketingowym. Jak przypomina św. Wincenty à Paulo: „Największym miłosierdziem jest wyrwać duszę z sideł diabła” – czego nie dokona się przez folklorystyczne zabawy w „mateczki”, lecz przez wierne trwanie przy Krzyżu i Ofierze Mszy Świętej.
Za artykułem:
Mateczki Adwentowe (gosc.pl)
Data artykułu: 29.11.2025
