Portal LifeSiteNews informuje o śmierci irlandzkiej zakonnicy Miriam Duggan, przedstawiając jej działalność w Afryce jako przykład skuteczności katolickiej moralności w walce z epidemią HIV. Według relacji, dzięki programowi promującemu abstynencję przedmałżeńską i wierność małżeńską, „siostra” Duggan przyczyniła się do obniżenia wskaźnika zakażeń w Ugandzie z 26% do 6%. W ostatnich latach zaangażowana była w odbudowę szkoły w kenijskich slumsach, zniszczonej przez powódź, oraz w pomoc zawodową dla ubogiej młodzieży.
Efektywność zasad moralnych w czasach apostazji
Działalność p. Duggan stanowi żywą ilustrację prawdy zawartej w encyklice Casti Connubii Piusa XI, gdzie papież nauczał, że „żadne ludzkie prawa nie mogą znaleźć środka prowadzącego do zachowania godności małżeństwa i podniesienia pożycia małżeńskiego i rodzinnego, jeśli sam fundament, na którym się opiera, podkopany zostanie”. Redukcja wskaźnika HIV w Ugandzie dowodzi empirycznie, że lex naturalis (prawo naturalne) pozostaje niezmiennie skutecznym narzędziem porządkowania ludzkich relacji.
Niemniej, raport LifeSiteNews pomija kluczowy wymiar nadprzyrodzony:
„Jedynym prawdziwym rozwiązaniem na powstrzymanie AIDS był powrót do Bożego Prawa – zakazu współżycia przedmałżeńskiego i wierności w małżeństwie” – deklarowała p. Duggan w 2022 roku.
Choć słusznie wskazuje ona na nienaruszalność prawa moralnego, brakuje tu wyraźnego odniesienia do łaski sakramentalnej jako niezbędnego wsparcia w zachowaniu czystości. Jak przypominał św. Alfons Liguori: „Bez pomocy łaski Bożej nikt nie może zachować przykazań” („Homo sine gratia Dei mandata servare non potest”).
Szkoła w slumsach: między miłosierdziem a niepełną formacją
Opisywana szkoła w Nairobi zasługuje na uwagę ze względu na odrzucenie ideologicznych grantów w imię wierności zasadom. Jak relacjonował redaktor LifeSiteNews:
„Szkoła pozostawała wierna nauczaniu katolickiemu mimo pokusy, by je porzucić dla pozyskania grantów od ideologicznych kolonizatorów”.
Ten fragment budzi jednak poważne wątpliwości doktrynalne. Termin „nauczanie katolickie” użyty w kontekście struktur posoborowych staje się pojęciem wieloznacznym. Czy chodzi o niezmienne zasady moralne potępiające antykoncepcję (Casti Connubii, Pius XI), czy o „rozwijające się rozumienie” propagowane przez „adhortacje” pseudo-magisterium? Brak precyzyjnego określenia, czy edukacja obejmowała pełną formację doktrynalną – w tym naukę o grzechu śmiertelnym, potrzebie sakramentów i ostatecznym celu człowieka – pozostawia furtkę dla naturalistycznej interpretacji jej dzieła.
LifeSiteNews jako nośnik ambiwalentnego świadectwa
Choć portal słusznie eksponuje skuteczność zasad abstynencji, jego relacja nosi znamiona redukcji chrześcijaństwa do etycznego humanitaryzmu. Brak jakiegokolwiek odniesienia do:
- Kultu Najświętszej Ofiary jako źródła wszelkiej apostolskiej skuteczności
- Roli modlitwy różańcowej i wynagradzającej w dziełach misyjnych
- Konkretnych środków zbawienia oferowanych uczniom szkoły
To milczenie jest symptomatyczne dla środowisk, które – choć formalnie sprzeciwiają się części „reform” posoborowych – akceptują zasadę „hermeneutyki ciągłości”, co Pius X w Lamentabili sane potępił jako błąd polegający na tym, że „dogmaty, sakramenty i hierarchia są tylko interpretacją faktów religijnych, którą z dużym wysiłkiem wypracował sobie umysł ludzki” (propozycja 22).
Problem kanonicznego statusu „zakonnicy”
W kontekście sedewakantystycznym zasadne staje się pytanie o ważność ślubów złożonych w zgromadzeniu funkcjonującym w strukturach posoborowych. Jak przypomina dekret Świętego Oficjum z 21 lutego 1951 roku: „Nikt nie może być dopuszczony do profesji zakonnej bez uprzedniego rocznego nowicjatu, odprawionego w całości w domu zatwierdzonym przez Stolicę Apostolską”. Brak danych, czy franciszkańskie zgromadzenie p. Duggan zachowało przedsoborowe konstytucje, czy podlegało „zreformowanym” normom po Vaticanum II, które zniosły m.in. wymóg klauzury papieskiej.
Zbiórka finansowa: między miłosierdziem a ryzykiem współpracy
Wezwanie do wsparcia zbiórki na edukację kenijskiej młodzieży budzi dylemat sumienia dla katolików integralnych. Z jednej strony, uczynki miłosierdzia co do ciała pozostają obowiązkiem moralnym. Z drugiej – jak uczy św. Tomasz z Akwinu – „nikt nie powinien wspierać materialnie tych, którzy szerzą błędy” (Summa Theologiae II-II, q. 10, a. 11). Współpraca z instytucjami funkcjonującymi w posoborowych strukturach niesie ryzyko materialnej współpracy ze złem, zwłaszcza gdy brak gwarancji pełnej formacji katolickiej beneficjentów.
Wymiar eschatologiczny nieobecny w narracji
Najpoważniejszym brakiem w prezentacji dokonań p. Duggan jest całkowite pominięcie nadprzyrodzonego celu jej działalności. Jak przypominał Pius XI w Quas Primas: „Królestwo Chrystusa nie jest z tego świata”. Skuteczność społeczna programu abstynencji – choć godna uwagi – pozostaje jedynie przygotowaniem ewangeliczne (praeparatio evangelica) wobec zasadniczego zadania Kościoła: prowadzenia dusz do zbawienia przez chrzest, naukę prawdziwej wiary i dostęp do ważnych sakramentów.
Za artykułem:
Irish nun who fought AIDS in Africa with chastity, not contraception, dies at 84 (lifesitenews.com)
Data artykułu: 03.09.2025
