Portal Tygodnik Powszechny (8 grudnia 2025) prezentuje osobiste wspomnienie Katarzyny Groniec z uczestnictwa w Godzinkach o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marji Panny. Autorka opisuje doświadczenie skupione na zmysłowym odbiorze estetyki kościoła, emocjonalnych reakcjach i nostalgicznym wspomnieniu babci, pomijając całkowicie teologiczną istotę nabożeństwa.
Redukcja sacrum do estetycznego spektaklu
Tekst przepełnia naturalistyczny sensualizm, gdzie „echo monotonnych głosów” miesza się z „chłodem wysokiego sklepienia”, a modlitwa staje się pretekstem do psychologicznych autoanaliz. Groniec wyznaje: „Zamykam oczy. Płynę niespieszną melodią w spokojnym rytmie bez wstrząsów”, redukując w ten sposób akt religijny do terapii relaksacyjnej. To jaskrawy przykład modernistycznej redukcji wiary do subiektywnych doznań, potępionej przez św. Piusa X w encyklice Pascendi Dominici gregis jako „przekształcenie wiary w uczucie”.
Trywializacja sakramentu pokuty
Fragment o spowiedzi babci demaskuje głęboki kryzys rozumienia łaski:
„Babce nie przeszkadzało, że u niego trudno o tajemnicę spowiedzi. Bo czego ma się wstydzić? Że nikogo nie zabiła?”
To jawne naruszenie kanonu 21 Soboru Trydenckiego, który naucza, że „spowiedź powinna być całkowita i dokładna”. Lekceważenie rachunku sumienia jako rzekomo niepotrzebnego – skoro brak ciężkich grzechów – stanowi przejaw jansenistycznego zniekształcenia katolickiej doktryny o łasce. Jak przypomina Katechizm Rzymski: „Nawet grzechy powszednie, choć nie odcinają od łaski uświęcającej, wymagają żalu i pokuty” (Część II, Rozdział V).
Erozja teologicznej substancji
Autorce umyka całkowicie dogmatyczny wymiar Godzinek, zatwierdzonych przez Piusa IX w 1875 roku jako narzędzie krzewienia prawdy o Niepokalanym Poczęciu ogłoszonej ex cathedra w 1854 r. W tekście brak:
- Wyjaśnienia, że Niepokalane Poczęcie oznacza zachowanie Marji od zmazy grzechu pierworodnego w pierwszym momencie Jej istnienia (Konstytucja Apostolska Ineffabilis Deus)
- Odwołania do Marji jako „nowej Ewy” współodkupującej rodzaj ludzki (św. Ireneusz, Przeciw herezjom, III, 22)
- Ukazania Godzinek jako wojskowego sztandaru w walce z modernizmem, o czym pisał św. Pius X w liście do kard. Merry del Val
Synkretyzm i relatywizm językowy
Tekst pełen jest synkretycznych porównań: „Słyszę szum skrzydeł Michała Archanioła i mew”, gdzie sacrum miesza się z profanum. Groniec sięga po gnostycką metaforę „złotej godziny” i ezoteryczne wizje „przesypującego się piasku”, co stanowi naruszenie potępionego przez Piusa IX w Syllabusie błędu (pkt 14): „Filozofia powinna być traktowana bez odwoływania się do objawienia nadprzyrodzonego”.
Folklor zamiast doktryny
Próba przedstawienia Godzinek jako „jednego z niewielu nabożeństw, które przetrwały tylko w pobożności ludowej, poza oficjalną liturgią Kościoła” to historyczne kłamstwo. Jak przypomina dekret Świętego Oficjum z 1907 roku (Lamentabili sane exitu, pkt 59): „Prawda zmienia się wraz z człowiekiem, ponieważ rozwija się wraz z nim, w nim i przez niego” – teza potępiona jako modernistyczna. Autorka ignoruje, że Godzinki były integralną częścią duszpasterstwa kontrreformacyjnego, zatwierdzoną przez Stolicę Apostolską i promowaną przez świętych jak Stanisław Papczyński.
Milczenie o królewskim panowaniu Chrystusa
Najcięższym zarzutem jest całkowite pominięcie Chrystusa Króla jako centrum kultu Marji. Pius XI w Quas primas nauczał: „Jeżeliby kiedy ludzie prywatnie i publicznie uznali nad sobą władzę królewską Chrystusa, wówczas spłynęłyby na całe społeczeństwo niesłychane dobrodziejstwa”. Tymczasem tekst Groniec redukuje Marję do estetycznego symbolu, odcinając Ją od jedynego pośrednictwa Jej Syna. To klasyczny przykład modernizmu potępionego w Pascendi jako „oderwanie kultu od dogmatu”.
Za artykułem:
Z Babką na Godzinkach. Opowiadanie Katarzyny Groniec (tygodnikpowszechny.pl)
Data artykułu: 08.12.2025
